Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile belediye arasında yapılan protokol kapsamında işletme hakkı belediyeye devredilen Sarsala Koyunun kullanım hakkının belediye şirketi olan DABEL A.Ş.’ye encümen kararıyla süresiz olarak devredildiği, DABEL A.Ş.’nin protokol hükümlerine aykırı olarak koya girişte ücret aldığı tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu kanun kapsamında yazılı hükümlere göre yapılacağından bahsetmektedir.

Yukarıdaki madde hükmünden anlaşılacağı üzere belediyelerin kiralama işlemleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabidir. Belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazları veya protokol kapsamında elde ettiği işletme haklarını, protokol sözleşmelerinde kiralamalarına engel bir husus yoksa ilgili Kanun hükümlerinde belirtilen esas ve usullere göre kiraya vermesi gerekmektedir.

Ancak belediye tarafından DABEL A.Ş.’ye kiraya verilen Sarsala Koyunun kira süresinin bitimi sonrasında, yeniden ihale edilmeksizin encümen kararıyla belli tutarda kira artışları ile DABEL A.Ş.’nin kullanımına bırakıldığı görülmüştür. Çevre Şehircilik Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında işletme hakkı 31.12.2021 tarihine kadar belediyeye tahsis edilen Sarsala Koyunun işletme hakkının ihale yapılmaksızın süresiz olarak DABEL A.Ş.’ye verilmesinin yasal dayanağı bulunmamaktadır. 2886 sayılı Kanun’un 64’üncü maddesi hükmü gereğince, taşınmaz kullanım hakkının aynı Kanun’un 35’inci maddesinde sayılan usullere göre ihale edilmek suretiyle yeniden kiraya verilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Sarsala Koyunun şirket tarafından, Belediye ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arasında düzenlenen protokol hükümlerine aykırı olarak işletildiği tespit edilmiştir. 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun Genel Esasları düzenleyen 5’inci maddesinde kıyıların, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olduğu düzenlenmektedir. Ayrıca, mezkur protokolün “İşletmecinin Yükümlülükleri” başlıklı 10’uncu maddesinin 4’üncü fıkrasında, kumsal alan kamuya açık olup, kumsala girişin serbest olacağı ifade edilmiştir. Bu

düzenlemelere rağmen, yerinde yapılan denetimlerde koya girişte, kişi başına 5 TL ücret alındığı görülmüştür.

Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlarda olduğu gibi protokolle kendisine tahsis edilen taşınmazların üçüncü şahıslara kiraya verilmesi işlemlerinde de 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerinin uygulanması, yapılacak sözleşmelerde ilgili mevzuat hükümlerinin ve daha önce yapılmış protokol hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemizce Çevre ve Şehircilik Bakanlığından kiralanan ve Belediye Şirketimizce (Dabel İnş. Tur. Tİc. A.Ş) işletilmekte olan Sarsala koyu Dalaman halkının deniz ihtiyacını karşılamak üzere Belediye Şirketine encümen kararı ile verilmektedir. Bundan amaç halkın deniz ihtiyacını en ucuz karşılaması içindir. Koyda elektrik ve suyun bulunmaması sonucu bunlar şirketimizce sağlanmakta ve yapılan duş, wc ve diğer temizlik ihtiyaç hizmet giderleri olarak 2019 yılında 2,50 TL ücret alınacaktır. Sarsaladan diğer koylara gitmek isteyen vatandaşlardan hizmet bedeli alınmamaktadır.” denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu idaresinin koydan ücret alınmasıyla ilgili husus hakkında yaptığı savunma yeterli ve yerinde görülmüştür. Ancak koyun encümen kararıyla ihalesiz ve süresiz olarak şirkete devredilmesiyle ilgili herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Dolayısıyla idarenin mülkiyetindeki taşınmazlarda olduğu gibi protokolle kendisine tahsis edilen taşınmazları üçüncü kişilere kiraya vermesi durumunda da 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uyması gerekmektedir.