Kurumun Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından yapılan “2018 Yılı İçinde Gerçekleştirilecek Olan Konaklama, Rehberlik, Çiçek ve Şehir İçi Ulaşım Hizmet Alım işi” ihalesinde Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırı olarak aralarında doğal bir bağlantı olmadığı halde mal ve hizmet alımı bir arada ihale edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Temel İlkeler başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez. …” hükmü yer almaktadır.

Kanunun temel ilkelerinden biri mahiyetleri itibarıyla birbirinden farklı nitelik arz ettiği için mal alımı, hizmet alımı ve yapım işinin bir arada ihale edilmemesidir. İdare

tarafından yapılacak bir ihalenin hangi ihale türüne dâhil olduğunun ve buna bağlı olarak uygulanacak ihale mevzuatının tespitinin yapılması gerekmektedir. Nitekim mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinde ihalenin konusu ve buna bağlı olarak mevzuatta yer alan hükümlerin uygulanması farklılık göstermektedir.

Mal alımı, hizmet alımı veya yapım işlerinin bir arada ihale edilmesi, bu işlerden yalnız biri hakkında teknik imkâna sahip isteklilerin ihaleye katılımını engellemektedir. Bu nedenle, aralarında kabul edilebilir bir bağlantı olmadıkça mal alımı, hizmet alımı ve yapım işi ihaleleri bir arada yapılması rekabet ilkesine de aykırılık teşkil etmektedir.

Aralarında doğal bağlantı bulunmayan mal ve hizmet alımının piyasada mal tedarikçisi tarafından karşılanan bir ihtiyacın hizmet alımı içerisine dâhil edilerek, hizmet sunucusundan alınması rasyonel bir işlem değildir. Çünkü hizmet sunucusu söz konusu malı satın alıp üzerine ayrıca yüklenici karı ekleyerek teklif bedelini oluşturacağı için kaynakların verimli kullanılması ilkesine de aykırı olacaktır. İdare ise hem mal satıcısına hem hizmet sunucusuna ayrı ayrı kar ödemiş olacaktır.

Kurum tarafından yapılan ihalede konaklama, rehberlik ve şehir içi ulaşım hizmetleri ile çiçek mal alımı bir arada ihale edilmiştir. Söz konusu hizmetlere ilişkin teknik altyapısı ve tecrübesi olan bir şirket teklif verebilecek iken bu hizmetlerle ilgisi bulunmayan çiçek alımını bir mal satıcısından tedarik edecektir. Bunun sonucunda Kamu İhale Kanunu'nun rekabet ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırı hareket edilmiş olmaktadır.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmayan mal ve hizmet alımlarının bir arada ihale edilmemesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Söz konusu hizmet ve mal alımı için ayrı ayrı ihale yapmak daha maliyetli olacağından ve çiçek hizmet alım işi doğrudan temin parasal sınırına tabi olduğundan rekabeti ve ekonomikliği sağlamak amacıyla açık ihale yapılmıştır.

İlgili bulgu dikkate alınarak söz konusu alım Konaklama, Rehberlik, Çiçek ve Şehir İçi Ulaşım hizmet alımı işi ayrı ayrı ihaleler halinde yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında mal ve hizmet alımları için ayrı ihale yapılmasının daha maliyetli olduğu, ihale içerisindeki çiçek mal alımının doğrudan temin limitinin üzerinde yer aldığından rekabeti ve ekonomikliği sağlamak amacıyla mal ve hizmet

alımının birlikte ihale edildiği ve daha sonraki alımlarda ayrı ayrı ihale yapılacağı belirtilmiştir.

Ayrıca kurum cevabında çiçek mal alımı hizmet alımı olarak nitelendirilmiştir. İhale teknik şartnamesinde açıkça tarif edilen çiçeğin teslimi işi bir mal alımıdır.

Aralarında doğal bağlantı bulunmayan mal ve hizmet alımının piyasada mal tedarikçisi tarafından karşılanan bir ihtiyacın hizmet alımı içerisine dâhil edilerek, hizmet sunucusundan alınması rasyonel bir işlem değildir. Çünkü hizmet sunucusu söz konusu malı satın alıp üzerine ayrıca yüklenici karı ekleyerek teklif bedelini oluşturacağı için kaynakların verimli kullanılması ilkesine de aykırı olacaktır. İdare ise hem mal satıcısına hem hizmet sunucusuna ayrı ayrı kar ödemiş olacaktır. Bu nedenlerle kurumun cevabında belirtilen mal ve hizmet alımları için ayrı ihaleler yapmak daha maliyetli olmayacaktır.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmayan mal ve hizmet alımlarının bir arada ihale edilmesi 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.