Karar Künyesi
Altyapı Kazı Çalışmalarından Elde Edilen Zemin Tahrip Bedellerinin İlçe Belediyelerine Aktarılmaması
Ankara Büyükşehir Belediyesi 2018 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemeler de, ilçe belediyelerinin sorumluluk alanlarındaki yerlerde yapılan kazı çalışmalarından elde edilen zemin tahrip bedellerinin ilgili ilçe belediyelerine aktarılmadığı tespit edilmiştir.
Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliğinin "Hesabın oluşumu ve geliri" başlıklı 14'üncü maddesinin 3'üncü fıkrasında; Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri cadde, bulvar, meydan ve sokaklarında yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirlerin büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak altyapı yatırım hesabında toplanacağı, sokakların kazısından elde edilen gelirlerin ilgili belediyeye aktarılacağı, bu paraların büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından sadece cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımların yapımında kullanılacağı ve amacı dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir.
İlgili mevzuat hükmünden de anlaşılacağı üzere sokaklarda yapılan kazı çalışmalarından doğan zemin tahrip bedellerinin ilgili ilçe belediyelerine aktarılması gerektiği belirtilmiş olup bu gelirlerin sadece cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımların yapımında kullanılması gerekmektedir.
Tablo 7: Zemin Tahrip Bedelleri İlçe Belediye Payları
İlçe Belediyeleri
2017 Yılı Devreden Zemin Tahrip Bedellerinden Aktarılması Gereken Tutar (TL)
2018 Yılı Zemin Tahrip Bedelleri Aktarılması Gereken Tutar
(TL)
Toplam (TL)
Akyurt
796.358,68
3.176.889,73
3.973.248,41
Altındağ
15.691.286,54
13.449.532,40
29.140.818,94
Ayaş
0,00
632.238,42
632.238,42
Bala
0,00
14.633,33
14.633,33
Beypazarı
0,00
2.490.245,22
2.490.245,22
Çamlıdere
0,00
570.571,20
570.571,20
Çankaya
22.745.968,82
30.444.311,12
53.190.279,94
Çubuk
808.103,42
6.660.034,41
7.468.137,83
Etimesgut
13.620.713,28
20.898.780,65
34.519.493,93
Elmadağ
0,00
3.303.233,39
3.303.233,39
Evren
0,00
11.573,53
11.573,53
Gölbaşı
1.214.974,04
7.909.009,94
9.123.983,98
Güdül
0,00
432.970,98
432.970,98
Haymana
0,00
295.652,43
295.652,43
Kalecik
242.974,61
177.326,73
420.301,34
Kazan
339.257,94
2.074.895,53
2.414.153,47
Keçiören
12.299.654,05
22.884.292,10
35.183.946,15
Kızılcahamam
0,00
1.070.045,77
1.070.045,77
Mamak
14.810.646,04
24.783.622,78
39.594.268,82
Nallıhan
0,00
5.194.882,05
5.194.882,05
Pursaklar
3.361.373,70
8.202.727,20
11.564.100,90
Polatlı
0,00
1.856.574,25
1.856.574,25
Sincan
789.925,95
9.089.768,31
9.879.694,26
Şereflikoçhisar
0,00
680.844,80
680.844,80
Yenimahalle
69.850,74
15.394.527,97
15.464.378,71
GENEL TOPLAM
86.791.087,81
181.699.184,24
268.490.272,05
Yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere ilçe belediyelerine aktarılması gereken zemin tahrip bedelleri yıllar itibari ile artmış ve 2018 yılı itibari ile 268.490.272,05 TL olduğu görülmüştür.
Sonuç olarak; İdare tarafından, ilçe belediyelerinin sorumluluk alanlarından elde edilen zemin tahrip bedellerinin mevzuat gereği ilgili ilçe belediyelerine aktarılması gerekmektedir.
Altyapı Yatırım Hesabına Alınması Gereken Tutarların Cari Banka Hesaplarında İşlem Görmesi
Altyapı kazı çalışmalarından doğan zemin tahrip bedellerinin altyapı yatırım hesabına aktarılması gerekirken, AYKOME teminat hesabından ve veznelerden cari banka hesabına aktarım yapıldığı tespit edilmiştir.
Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliğinin "Kapsam"’ başlıklı 2’nci maddesinde;
“Bu Yönetmelik; büyükşehir belediyesi Alt Yapı Koordinasyon Merkezi ile Ulaşım Koordinasyon Merkezinin kuruluş, görev ve yetkileri ile bu merkezlerin çalışma usul ve esaslarını, alt yapı yatırım hesabının oluşumunu ve gelirini kapsar.” hükmü bulunmaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 14’üncü maddesinde ise;
“(1) Alt yapı yatırım hesabı, ortak programa alınan altyapı hizmetlerinin amaca uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi için belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerine konulan ödeneklerden bu hesaba yapılacak aktarım ile kazılardan elde edilen gelirlerden oluşur.
Alt yapı koordinasyon merkezinin bütçesi büyükşehir belediye bütçesi içinde yer alır. Ayrıca, belediye ve diğer bütün kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerine konulan ödeneklerden, alt yapı koordinasyon merkezi bünyesinde oluşturularak alt yapı yatırım hesabına aktarılacak tutarlar da gelir bütçesinin ilgili bölümünde gösterilir ve bu gelirler amacının dışında harcanamaz.
Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri cadde, bulvar, meydan ve sokaklarında yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirler büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak alt yapı yatırım hesabında toplanır. Sokakların kazısından elde edilen gelirler ilgili belediyeye aktarılır. Bu paralar büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından sadece cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımların yapımında kullanılır. Bu gelirler amacı dışında kullanılamaz.” denilmektedir.
Buna göre büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyelerinin cadde, bulvar, meydan ve sokaklarında yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirler büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak altyapı yatırım hesabında toplanarak yalnızca cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımlarının yapımında kullanılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede idare tarafından altyapı yatırım hesabı yerine, AYKOME teminat hesabının açıldığı, bu hesaptan cari hesaba aktarımlar yapıldığı, ayrıca belediyenin vezneleri tarafından da zemin tahrip bedellerinin tahsil edildiği bu bedellerinde doğrudan belediyenin cari banka hesabına aktarıldığı tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıdaki Yönetmelik hükümlerinde de belirtildiği üzere altyapı kazı çalışmalarından doğan zemin tahrip bedelleri altyapı yatırım hesabında izlenmeli ve sadece cadde, bulvar, meydan ve sokakların asfalt ve kaldırımların yapımında kullanılmalıdır. Bu gelirlerin cari banka hesabına aktarılması sonucu amacı dışında kullanılıp kullanılmadığının tespiti yapılamamaktadır.
Kamu idaresi cevabında; "Ankara Büyükşehir Belediyesi 2018 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemeler de, ilçe belediyelerinin sorumluluk alanlarındaki yerlerde
yapılan kazı çalışmalarından elde edilen zemin tahrip bedellerinin ilgili ilçe belediyelerine aktarılmadığı tespit edilmiştir, denilmektedir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu;
Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar Madde 34- Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir. Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 34’üncü maddesindeki açıklamalar doğrultusunda; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisince 14/09/2012 tarih ve 1523 sayılı kararı doğrultusunda, Fen İşleri Dairesi Başkanlığınca ilgili belediyelerle protokol imzalanmış olup, alınan Meclis kararı ve protokoller doğrultusunda işlemler yapılmıştır.