Belediye sınırlarında belediyenin kiraya verdiği işyerlerinin yarısında işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet yürüten işletmelerin olduğu ve bu işletmelerle ilgili yönetmeliğe aykırı işlem tesis edildiği görülmüştür.

a. İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Olmaksızın Faaliyet Yürüten İşletmeler

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci maddesinde;

"Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni Harcına" tabidir." hükmü yer almaktadır.

Emlak ve İstimlak Müdürlüğünden alınan verilere göre, Kurumun yetki ve görev sınırları içinde 31.12.2020 tarihi itibariyle kiraya verilen 112 işyerlerinden 56’sı için işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği ve sadece bu işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edildiği tespit edilmiştir. Ancak Kurumun Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan işyeri çevre temizlik vergisi aktif mükellef listesinde ÇTV beyanı olan 80, ÇTV beyanı olmayan 20 ve ÇTV’den muaf olan 12 olmak üzere 112 iş yeri kiraya verilmiş olup bunların hepsi aktif işletme olduğu görülmüştür.

Zabıta Müdürlüğünün konu ile ilgili olarak mail ortamında gönderdiği yazıda; "2020 yılı Mart Ayı içerisinde tüm dünyada salgın olarak ilan edilen Covid-19 virüsü nedeniyle işyerlerinde çeşitli önlemler alınmış olup, Kaymakamlık tarafından diğer kurumlar ile birlikte görevlendirilmeler yapılmış tüm işyerleri Covid-19 önlemleri kapsamlnda denetlenmiştir. Bu denetimler esnasında ruhsatl olmayan işyerlerinin tespit edilmesi durumunda sözlü olarak uya rılmışlardır. Salgın süresince önlem amaçlı işyerlerinden yazılı belge alıp verme hususlarında ekiplerimiz daha hassas davranmışlardır. Belediyemiz tarafından kiraya verilen işyerlerinin denetimleri de bu kapsamda sağlanmlş olup, ruhsatı olmayan işyerlerine sözlü olarak ruhsat

alması hususunda uyarılarda bulunulmuştur..." denilmekte olup ruhsatsız çalışan işyerleri ile alakalı sözlü ikazın dışında herhangi bir işlem yapılmadığı yazı ile beyan edilmiştir.

Bu verilerden hareketle, toplam 56 adet işyerinin ruhsatsız faaliyet gösterdiği; buna bağlı olarak da Belediyenin, işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı geliri kaybının olduğu değerlendirilmektedir.

b- İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Alınmadan Faaliyette Bulunan İşyerlerine Kapatma Cezası Verilmemesi:

10.08.2005 gün ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in "İşyeri açılması" başlıklı 6’ncı maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” düzenlemesi yapılmıştır.

Belediye zabıta ekiplerince ruhsatsız işyeri çalıştıranlar tespit edildiği halde sözlü uyarıda bulunulduğu ifade edilmiştir. Ancak Yönetmelik’teki “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmüne göre yapılacak işlem faaliyetine devam eden işyerinin faaliyetine sözlü uyarı yaparak devam etmesi değil kapatılmasıdır. Belediye Yönetmelik’teki hükmü uygulamak yerine yetkisi olmadığı halde ihtar vermiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” hükmü yer almaktadır.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan faaliyette bulunan işyerlerine yönetmelik hükümlerine uygun işlem yapılmadığı tespit edilmiştir.

Belediye cevabında; içinden geçilen olağandışı bir durum olan COVİT-19 süreci dolayısıyla gerekli işlemlerin gerçekleştirilemediği süreç sonunda mevzuatın uygulanacağı belirtilmiş olup söz konusu işlemlerin mevzuata uygun olarak yerine getirilmesi gerekmektedir.