İdarenin yıl sonu mali tablolarında 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı için amortisman ayrılarak gider yazılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin maddi duran varlıklar hesap grubuna ilişkin işlemleri açıklayan 187’nci maddesine göre bu Yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat eserleri dışındakilerden hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usuller uygulanması, ayrılan amortisman tutarlarının gider olarak muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Aynı Yönetmeliğin 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile ilgili 224’üncü ve 225’inci maddelerinde;

“Hesabın niteliği

MADDE 224 – (1) Bu hesap, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır.

Hesabın işleyişi

MADDE 225 – (1) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir. a) Borç 1) Kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarı 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir.” hükümleri yer almıştır.

Muhasebat Genel Müdürlüğü Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliğinin (Sıra No: 47) “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinin yedinci fıkrasında da; “Çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı amortismana tabi tutulur.” denilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, maddi duran varlıklardan 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamının amortismana tabi tutulması gerekmekte olup, yılsonu tablolarında 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabının birbirine eşit olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede idarenin 2023 yılsonu bilançosunda; 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıkları Hesabının 1.415.493,44 TL ve 299-Birikmiş Amortismanlar (-) Hesabının 1.115.303,21 TL olduğu, böylece Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilen varlıkların amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı için yıl sonunda amortisman ayrılmaması suretiyle 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 2023 Faaliyet Sonuçları Tablosunda 630-Giderler Hesabı (1.415.493,44-1.115.303,21) 300.190,23 TL eksik tutarlarla yer aldığı görülmüştür.

Bu nedenle 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı için yıl sonunda amortisman ayrılarak gider yazılması gerekmektedir.

Kamu idaresinin cevabında 12.02.2024 tarih ve 1262 no.lu yevmiye kaydı ile düzeltme işlemi gerçekleştiği belirtilmiş ise de yılı geçtikten sonra düzeltme yapıldığı için 2023 yılına ait mali tablolarda hata devam etmektedir.

Bu itibarla Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilen varlıkların amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı için yıl sonunda amortisman ayrılmaması suretiyle bilançodaki 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 2023 Faaliyet Sonuçları Tablosundaki 630- Giderler Hesabına ait bakiyelerin olması gereken tutarlardan (1.415.493,44-1.115.303,21) 300.190,23 TL eksik olduğu değerlendirilmektedir.