Karar Künyesi
Bazı taşınmazlar için değerleme işleminin yapılmasına rağmen bu işlemlerin muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik'in 5’nci maddesinde taşınmazların kayıtlara alınan değerinin, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre güncelleneceği belirtilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 500 Net değer/sermaye bölümünün “Hesabın işleyişi” başlıklı 347’nci maddesinin ikinci fıkrasında; envanteri yapılan varlık karşılıklarının bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına ise borç kaydedileceği belirtilmiştir.
Mahalli İdareler 2022 Yılı Detaylı Hesap Planı’nda 500 Net Değer Hesabı’nın 500.02.03 no.lu alt kodunda “Maddi Duran Varlıklardan Envanteri Yapılanlar Hesabı” ihdas edilmiştir.
Yapılan incelemede; aşağıdaki tabloda ayrıntısı görüleceği üzere, değerlemesi yapılan taşınmazların toplam değerinin 109.068.766,70 TL olduğu tespit edilmiştir. Ancak muhasebe kayıtlarının incelenmesi sonucunda, ilgili taşınmazların rayiç bedellerinin toplamının 75.521.242,30 TL olduğu, değerlemeden kaynaklanan 33.547.524,40 TL farkın ise muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür. Dolayısıyla değerlemeden kaynaklı 33.547.524,40 TL farkın muhasebe kayıtlarına yansıtılmaması dolayısıyla bilançoda taşınmazlar için belirtilen tutarın hatalı sonuç verdiği tespit edilmiştir.
| Takbis Zemin No | Mahalle/Köy | Ada | Parsel | Cinsi | Rayiç Bedel | Değerleme Sonucu Takdir Edilen Kıymet | Değişim Oranı (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 83412175 | Büyükesat | 29179 | 4 | Sağlık Alanı | 8.235.372,94 | 11.764.814,25 | 43 |
| 94719360 | Lodumu | 29665 | 2 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 3.102.278,26 | 6.964.295,63 | 124 |
| 95067616 | Lodumu | 29670 | 1 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 3.718.868,14 | 8.125.850,46 | 119 |
| 37230571 | Lodumu | 28591 | 1 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 5.566.704,91 | 9.719.640,00 | 75 |
| 37231128 | Lodumu | 28770 | 1 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 13.002.894,89 | 26.595.480,66 | 105 |
| 94053924 | Lodumu | 28971 | 2 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 8.579.683,95 | 12.840.338,70 | 50 |
| 33310 | Hilal | 27696 | 1 | Kreş | 18.403.629,33 | 7.463.295,00 | -59 |
| 33311 | Hilal | 27696 | 2 | Sağlık Alanı | 9.611.843,81 | 16.077.904,50 | 67 |
| 33666 | Hilal | 27712 | 10 | Sosyal Kültürel Tesis Alanı | 5.299.966,07 | 9.517.147,50 | 80 |
| 75.521.242,30 | 109.068.766,70 | 44 |
Değerlemesi yapılan taşınmazların takdir edilen kıymetlerinin kayıtlı rayiç değerlerine nazaran %59 değer düşüklüğü ile %124 değer artışı arasında değişmekte ve toplamda ise %44 değer artışına karşılık gelmektedir.
İdare cevabında, “Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından Taşınmaz Kayıt ve Kontrol işlemleri ile ilgili bir yazılım programı oluşturulması ve geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları sürdürmekte olup, çalışma bu yıl içinde tamamlanacağından, Taşınmazlar İçin Yapılan Değerlemenin Muhasebe Kayıtlarına Yansıtılması işlemi bu program ile sağlanacaktır.” denilmekteyse de muhasebe kayıtlarının güncellenmesi için ilave yazılımın tamamlanmasını bekleme gereği bulunmamaktadır.
Bu itibarla, maddi duran varlıkların güncel değerlerinin kayıtlı değerlerine nazaran değişim gösterdiği bu gibi durumlarda, muhasebe kayıtlarının güncellenmesi amacıyla yapılan değerleme işlemleri sonucunda takdir edilen değerlerin muhasebe kayıtlarına yansıtılarak bilançoda gösterilmesi gerekmektedir.