Belediyenin mali tablolarında yapılan incelemede, 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının gerçek durumu yansıtmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına ilişkin;

“Hesabın niteliği” başlıklı 181’inci maddesinde; "<i>Bu hesap, mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılır. " </i>denilmektedir.

“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 182’nci maddesinde ise;

“(1) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir.

1. Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir. Sermaye iştiraklerinin enflasyon düzeltmesi işlemine tabi tutulması sonucunda ortaya çıkan artış ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedilir. Değer artışlarının birbirine uygun şekilde kurum hesaplarına yansıtılmasında ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların enflasyon düzeltmesi işlemi sonucu ortaya çıkan yeni değerler esas alınır. Mal ve hizmet üreten kuruluşlarca yapılan enflasyon düzeltmesi işlemlerine ilişkin belgeler kuruma gönderilir. Muhasebe birimi sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar. Enflasyon düzeltmesi ve sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin birer kopyası muhasebeleştirme belgesine eklenir.

2. Bu hesaba kayıt yapılmasını gerektiren her bir işlemin belgesi en geç bir ay içinde muhasebe birimine intikal ettirilir. Söz konusu işlemlerden bütçe gelir ve gider hesaplarını ilgilendirenlere ilişkin kayıtların mahsup dönemi sonuna kadar, ilgili hesaplara kaydedilmek suretiyle yapılması zorunludur.” denilerek hesaba yapılacak kayıtların süre ve şekline ilişkin ayrıntılı bilgi verilmiştir. İlave olarak enflasyon düzeltmesi işlemleri sonucunda ortaya çıkan yeni değerlerin muhasebe kayıtlarına alınması gerektiği de vurgulanmaktadır.

Ancak Belediyenin muhasebe kayıtları incelendiğinde, Personel A.Ş.’de %100, Edbel A.Ş.’de %99,99, Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri’nde %20 hisseleri Belediyeye ait olan 3 adet şirket için 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına 57.051.039,93 TL kaydedildiği görülmüştür.

Belediye şirketlerinin 31.12.2023 tarihi itibarıyla bilançoları incelendiğinde ise Edbel A.Ş’nin sermaye hesaplarında 62.048.000,00 TL, Personel A.Ş.’nin sermaye hesaplarında 357.000,00 TL, Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri’nin sermaye hesaplarında 300.000,00 TL olmak üzere toplam 62.705.000,00 TL’nin kayıtlı olduğu tespit edilmiştir.

Belediyenin 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında Edbel A.Ş için (62.048.000,00 * %99,99 = 62.041.795,20 TL) +Personel A.Ş için 357.000,00

+ Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri için ise (1.500.000,00 * %20 = 300.000,00 TL) olmak üzere toplam 62.698.795,20-TL tutarında kayıt bulunması gerekirken 57.051.039,93 TL kayıt olması bilançoda aradaki fark kadar (5.353.960,07 TL) hata oluşmasına neden olmaktadır.

Dolayısı ile 5.647.755,27 TL fark bulunan hatalı kayıtların düzeltilerek, Belediyenin söz konusu şirketlerdeki sermaye paylarının doğru olarak ilgili hesapta takibi gerekmektedir.