Meyve ve sebze hali içerisinde faal olarak çalıştırılmayan veya teminat tutarını yatırmayan ya da eksik yatıran işyerleri için Kanunla öngörülen müeyyidelerin uygulanmadığı, ve hal teminat tutarının belediye meclisince mevzuatın ön gördüğü süreler içinde belirlenmediği görülmüştür.

1. Meyve ve sebze hali içerisinde faal olarak çalıştırılmayan işyerleri için mevzuatta öngörülen müeyyidelerin uygulanmaması

   5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un “Serbest rekabet şartlarının korunması ve standardizasyon” başlıklı 6’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında, bakanlık ve belediyelerin, serbest rekabetin ortadan kaldırılmasına, engellenmesine ve bozulmasına yönelik eylemleri önlemek için gereken tedbirleri almakla görevli ve yetkili olduğu ifade edilmiştir.

   5957 sayılı Kanun’un “Teminat” başlıklı 12’nci maddesinin birinci fıkrasında, ticarî güvenin sağlanması ve tarafların haklarının korunması amacıyla, toptancı hallerinde faaliyet gösterenlerden, belediye meclisince belirlenen miktarda nakit, banka teminat mektubu, Hazine bonosu, Devlet tahvili, hisse senedi, gayrimenkul rehni, sigorta teminatı ve nakde çevrilebilir diğer kıymetlerin teminat olarak alınacağı belirtilmiştir.

   Aynı Kanun’un 11’inci maddesinin birinci fıkrasında ise, belediye toptancı hallerindeki işyerlerinin kiralama veya satış yoluyla işletileceği, satılan işyeri sayısının o haldeki toplam işyeri sayısının yüzde ellisini geçemeyeceği ve bu maddenin altıncı fıkrasındaki eylemlerin tespiti halinde satış işlemlerinin iptal edilip işyerlerinin geri alınacağına ilişkin olarak tapu kütüğüne şerh konulacağı ve bu şartların gerçekleşmesi durumunda taşınmazların geri alınacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı maddenin altıncı fıkrasının (a) bendine göre teminatını süresinde vermeyenler veya eksilen teminatını süresinde tamamlamayanlar, (c) bendinde göre ise, hukuken geçerli bir mazereti bulunmaksızın toptancı halindeki işyerini aralıksız on beş gün veya bir takvim yılında altmış gün kapatanların, kiracı ise kira sözleşmelerinin feshine, satış işlemlerinin veya tahsislerinin iptaline belediye encümenince karar verileceği belirtilmiştir. Maddenin yedinci fıkrasında da, kira sözleşmesinin feshine ya da satış işleminin veya tahsisin iptaline ilişkin kararın kendilerine tebliğinden itibaren, belediye toptancı halinde faaliyet

   
   

   gösterenlerin işyerlerini otuz gün içinde tahliye etmeye mecbur olduğu, bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerlerin belediye zabıtası tarafından tahliye ettirileceği ifade edilmiştir.

   Yapılan incelemede, Vedat Dalokay Hal Kompleksi içerisinde bulunan 40 tanesi şahıs ve şirketlerin mülkiyetinde olan ve 16 tanesi Büyükşehir Belediyesi tarafından kiraya verilen toplam 56 işyerinin hukuken geçerli bir neden olmadığı halde mevzuatta belirlenen süreler boyunca çalıştırılmadığı, mevzuatta ön görülen teminat tutarının alınamadığı veya eksik alındığı, Büyükşehir Belediyesinin de faaliyette bulunmayan ve teminatını ödemeyen söz konusu işyerleri için 5957 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde belirtilen müeyyideleri uygulamadığı tespit edilmiştir.

   Hal komplesi içindeki rekabetin korunması, tarafların haklarının korunması ve ticaretin sürekliliğini sağlanması için Büyükşehir Belediyesinin 5957 sayılı Kanun’un öngördüğü şekilde faaliyeti bulunmayan işyerleri için gerekli müeyyideleri uygulaması ve satın alma işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

2. Hal teminat tutarının Büyükşehir Belediye Meclisince geç belirlenmesi