Su kayıplarının önlenmesine ilişkin İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği’nde öngörülen gerekliliklerin bir kısmının tam olarak yerine getirilmediği görülmüştür.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından, içme-kullanma suyunun etkin kullanılması ve israfın önlenmesi, su temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıplarının kontrol edilmesi amacıyla, 08.05.2014 tarih ve 28994 sayılı Resmi Gazete’de İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği yayımlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’in “Su kayıplarının azaltılması” başlıklı 9’uncu maddesinde; İdarelerin su kayıp oranlarını, büyükşehir ve il belediyelerinde 2023 yılına kadar en fazla %30, 2028 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlü oldukları düzenlenmiş, “Sorumluluk” başlıklı 11’inci maddesinde ise; Yönetmelik’te belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin, 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuata göre sorumlu olacağı ifade edilmiştir.

16.07.2015 tarih ve 29418 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği’nin “Genel hükümler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“İdareler içme-kullanma suyu temin ve dağıtım sistemlerindeki idari ve fiziki su kayıplarının önlenmesi için; idari ve fiziki su kayıplarının ölçüme dayalı olarak belirlenmesini, şebekenin ve sistemin şartnamelere ve uygulama projelerine uygun yapılmasını, kullanılan malzemelerin standartlara uygun olarak temin edilmesini, sistemde ana basınç bölgesi ve alt bölgelerin oluşturulmasını, şebekede etkili bir basınç ve debi yönetimi ile optimum işletme

şartlarının sağlanmasını, sistemin izlenmesi ve kayıt altına alınmasını ve etkili bir su yönetim sistemini sağlamakla yükümlüdür.” açıklamasına yer verilmiştir.

Anılan Tebliğ’in 6’ncı ve devamı maddelerinde ise; su kayıplarının önlenmesi, kullanılacak malzemeler, abonelik hizmetleri ve izinsiz su kullanımı bölüm başlıklarında idarenin yapacağı işler ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

İdarenin saha uygulamaları anılan Tebliğ’in söz konusu bölüm başlıkları temelinde incelenmesi neticesinde;

• Tekirdağ ili genelinde ana basınç bölgeleri ve buna bağlı alt bölgeler oluşturulamadığı için etkin bir basınç ve debi yönetimi yapılmadığı, eski devirden gelen şebekelerde entegrasyon çalışmalarının yapıldığı ve teknik ekipler tarafından ihtiyaç duyulan şebeke üzerinde rutin olarak basınç ölçümlerinin yapıldığı,

• Su temin miktarının hesaplanması maksadıyla; su kaynaklarının çıkış boru hattı üzerine kaynağa en yakın 393 noktadan 134 tanesine debi ölçer takıldığı, nüfus bazlı yapılan planlama ve montaj sonucunda nüfusun %91’ine temin edilen su miktarının Veri Kontrol ve İzleme Sistemi (SCADA) ile hesaplamasının yapıldığı,

• İdarenin hizmet sınırlarında 352 adet aktif su deposu bulunduğu ve bunlardan 60 adedinin giriş ve çıkış boru hatları üzerinde debi ölçer cihazı bulunduğu,

• Terfi merkezi çıkışları boru hattı üzerinde bulunan 248 adet terfi motorunun 85 adedine debi ölçer cihazı takıldığı,

• Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) veri tabanı bazı ilçelerde oluşturulamadığı ve veri girişinin tamamlanmadığı, İdarenin kuruluşundan önce ilgili idarelerce yapılmış işletme planı bulunmayan veya eksik olan altyapı şebeke planlarının sayısallaştırma çalışmalarının devam ettiği,

• Abone bilgi sisteminin ulusal adres veri tabanı ile entegre çalışmadığı, 2019 yılı nisan ayından itibaren yapılan yeni abonelilerin konum bazlı tutulmaya başlandığı, ancak bu tarihten önce yapılan abonelikler için numarataj sisteminin tamamlanmadığı,

• Veri Kontrol ve İzleme Sistemi (SCADA) bulunmayan bölgeler bulunduğu, bu noktalarda saha tespitlerinin, malzeme temin süreçlerinin ve kurulum çalışmalarının devam ettiği,

• Mevcut sistemin hidrolik modellemesinin dört ilçede yapıldığı, geriye kalan yedi ilçede yapılmadığı,

• Sistemin kalibrasyonunun tam olarak yapılmadığı,

• İçme-kullanma suyu temin ve dağıtım sistemini kontrol edebilmek için alt bölgelere ayrılmadığı,

  
  

• Yüksek tüketimli abonelerin tamamının su kullanım miktarının uzaktan takip edilmediği anlaşılmıştır.

Kamu idaresi cevabında, bulguda tespit edilen hususlara ilişkin olarak gerekli çalışmalara başlanıldığı ifade edilmiştir.

İdare tarafından su kayıp oranının yasal olarak belirlenen seviyelere indirebilmesi için ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülüklerden yerine getirilmeyenlerin bütçe ve personel imkanları dikkate alınarak planlanması ve ivedilikle uygulamaya geçirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.