Beşiktaş Belediyesinin işletmekte olduğu kreşlerde mevzuata aykırı tarife belirlenmiş, bundan dolayı işletme gelirlerinin giderleri karşılayamaması sebebiyle bütçeden katkıda bulunulmuştur.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrasında belediyelerin de içinde olduğu kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı maddenin altıncı fıkrasında bu hükümden muaf tutulacak kişi ve kurumların Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilebileceği belirtilmiştir.

2020 yılı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan (2020-1) sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Kreş ve Çocuk Bakımevleri Ücretleri” başlıklı 5’inci maddesinde; kamu kurum ve kuruluşlarına ait kreş ve çocuk bakımevlerine kabul edilecek devlet memurları ile diğer kamu personelinin her çocuğu için aylık bakım ücretinin asgari 240,00 TL olarak tespit edildiği, ancak, belirlenen asgari aylık ücretlerin kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin karşılanmasında yeterli olmadığı durumlarda, kurum ve kuruluşlar belirlenen ücretin üzerinde bedel tespit etmeye yetkili olduğu,

Tebliğ’in “Ortak Hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde ise: Kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin işletme giderleri için ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerinden herhangi bir katkıda bulunulmamasının esas olduğu; bir kurum veya kuruluşun eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal ve destek amaçlı tesislerinden yararlandırılan; o kurum ve kuruluşun emeklisi ile o kurum ve kuruluşun personelinin ve ya emeklisinin eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanacağı; diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanacağı; eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerden sekizinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alanların dışında yararlandırılanlara kurum personeli için belirlenen tarifenin en az %50 fazlasının uygulanacağı;

kamu kurum ve kuruluşlarınca işletilen kreş ve çocuk bakımevi gibi tesislerin sosyal tesis kapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de bütçeden katkıda bulunulamayacağı; dolayısıyla bunların her türlü giderleri kreş ve çocuk bakımevlerinin kendi gelirlerinden karşılanacağı düzenlenmiştir.

İdare tarafından, 2020 yılı ücret tarifesinde gündüz bakım evi ücreti olarak; belediye personeli için 250 TL, diğer kamu personeli için 500 TL ve bunların dışında kalanlar için 700 TL olarak meclis kararıyla ücretlendirme yapılmıştır. Söz konusu meclis kararında yer alan tutarlar Tebliğ ile uyumlu değildir. Tebliğ hükümleri gereği diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanması gerekmektedir.

Ayrıca, İdarece işletilen kreş ve çocuk bakımevleri sosyal tesis kapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de bütçeden katkıda bulunulmaması, dolayısıyla bunların her türlü giderlerinin kreş ve çocuk bakımevlerinin kendi gelirlerinden karşılanması gerekirken söz konusu hususa riayet edilmemiştir. 2020 yılında toplam 686.705,00 TL gelir elde edildiği ve 8.142.832,47 TL sadece personel gideri için brüt harcama yapılarak (personel ödemesi dışındaki yapım, bakım, onarım kırtasiye vb. giderler dâhil değildir.) aradaki fark olan 7.456.127,47 TL’nin İdarenin bütçesinden karşılandığı anlaşılmıştır.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; 5393 sayılı Kanun'un 14'üncü maddesi gereği Belediyenin gündüz bakımevi işletebileceği, ilçede “eğitimde fırsat eşitliği”ni tesis edebilmek adına İdare bünyesinde açılan gündüz bakımevlerinin kar amacı güdülmeden kentlileri destekleme anlayışı ile hizmet verdiği, Covid-19 pandemisi nedeniyle vatandaşların ekonomik güçlüğe düşmesi sebebiyle gündüz bakımevi tarifesinde artışta bulunulmadığı, ayrıca Bakanlık kararı gereği gündüz bakımevleri öğrenci sayısının pandemi koşulları nedeniyle düşürüldüğü, personel sayısının aynı kaldığı, İdare tarafından belirlenen ücretin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından (2020-1) sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’de belirtilen asgari sınırın üzerinde olduğu, “hizmet sunumunda dar gelirlilere uygun yöntem belirlenir” ilkesi gereği ücretlerin bu şekilde belirlendiği, Tebliğ hükümleri gereği diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanması hususunda gerekli çalışmaların başlatıldığı, pandeminin etkisinin azalması ile işletmelerin zararlarını ortadan kaldıracak tedbir ve kararların ivedilikle alınacağı ifade edilmiştir.

Her ne kadar İdare tarafından belirlenen ücretin, Hazine ve Maliye Bakanlığınca (2020- 1) sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’de belirtilen asgari sınırın üzerinde olduğu belirtilse de; Tebliğ gereği belirlenen asgari aylık ücretlerin kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin karşılanmasında yeterli olmadığı durumlarda, kurum ve kuruluşların belirlenen ücretin üzerinde bedel tespit etmeye yetkili olduğu açıktır. Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşların tasarrufunda bulunan eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin işletme giderleri için ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerinden herhangi bir katkıda bulunulmamasının esas olmasına karşın İdarece kreşlere parasal katkıda bulunulmuştur. Diğer yandan, Tebliğ hükümleri gereği diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanması gerekirken bu hususa riayet edilmemiştir.

Sonuç olarak, İdarece işletilen gündüz bakım evlerinin ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda işletilmesi gerekmektedir.