Belediyenin bazı taşınmazlarının kira süresi sonunda ihaleye çıkılmadan ecrimisil alınarak kira süresinin uzatıldığı, bazı taşınmazlarında ise hiç kiralama ihalesi yapılmadan ecrimisil alındığı görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde;

“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

Aynı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. … Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.”

denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmektedir. Buna göre kurum taşınmazları hakkında da 2886 sayılı Kanun'un 75’inci maddesi uygulanmalıdır.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları” üst başlıklı bölümünün “Uygulama Alan” başlıklı 339’uncu maddesinde; “…Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de bu hükümler uygulanır.”,

“Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi” üst başlıklı bölümün 347’ nci maddesinde ise; “Konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde, kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler. Genel hükümlere göre fesih hakkının kullanılabileceği durumlarda, kiraya veren veya kiracı sözleşmeyi sona erdirebilir.”

denilmektedir.

Söz konusu mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Belediye taşınmazlarının

2886 sayılı Kanun’a göre ihale yoluyla kiraya verilmesi esastır. Kira süresi sonunda da bildirim yapılmadıkça en fazla 10 sene kiralama işleminin devam edebileceği; 10 senenin sonunda ise tahliye ettirilmesi gerektiği açıktır.

Bu nedenle tarafların iradesi kiralama iken hukuki işlemin ecrimisil olarak gösterilmesi mümkün değildir.

Yapılan incelemede; belediyenin mülkiyetinde olan toplam 20 adet daire ve işyerinin kira süresi bitmesi ve aynı zamanda 10 yıllık süre dolmasına rağmen tahliye ettirilmeden ecrimisil alınarak kullandırılmaya devam ettirildiği, 59 adet dükkan, büfe, işyeri vb. taşınmazın ise hiç kiralama ihalesi yapılmadan ecrimisil alınmak suretiyle kullandırıldığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla; kiraya verilen taşınmazların kira süresi sonunda tahliye edilmesi, ardından ihale yapılması suretiyle tekrar kiraya verilmesinde ve ecrimisil alınarak kullandırılan taşınmazların da ihale edilerek kiraya verilmesinde yukarıda belirtilen yasal düzenlemelere uyulması gerekmektedir.