Belediyenin ihale ettiği yapım işinde; bazı imalatlarda iş azalışı yapılırken bazı imalatlarda iş artışı yapıldığı, bununla birlikte bu değişikliğe ilişkin verilen tutanakta açıklayıcı ve zorunluluk arz eden bir gerekçeye yer verilmediği görülmüştür.

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde;

“Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

1. Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

   
   

2. İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin

% 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.”

düzenlemelerine yer verilmiş olup, bu kapsamda Kanun’un 24’üncü maddesinde belirtilen şartların oluşması durumunda aynı yükleniciye iş yaptırılması mümkündür.

Bu kapsamda, İdarece açık ihale usulü ile ihale edilen ve birim fiyat teklifi alınan, sözleşme bedeli 599.659,50 TL (KDV hariç) olan Güngören Caddesi ve Yan Yollarının Yayalaştırılıp Düzenlenmesi İşi kapsamında yüklenici ile yapılan sözleşmede, birim fiyatı 33,00 TL olan Kare Parke Temini ve Döşenmesi (20x20x8) imalat miktarı 6.352 metrekare, birim fiyatı 96,00 TL olan Kare Parke Temini ve Döşenmesi (10x10x8) imalat miktarı 130 metrekare olarak öngörülmüşken; 10.02.2021 tarihli ilk hakedişten itibaren, 4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesine göre Kare Parke Temini ve Döşenmesi (20x20x8) imalatlarında iş eksilişine, Kare Parke Temini ve Döşenmesi (10x10x8) imalatlarında iş artışına gidildiği görülmüştür.

Yapılan bu iş artışının gerekçesi olarak 12.05.2021 tarihli tutanakta aynen “Çemberciler sokak ve Yaman Sokakta bulunan otopark alanının ihtiyaca yönelik daha önceden yapılan

iyileştirme çalışmaları neticesinde projeden çıkarılmıştır. Ayrıca projemizde geçici otoparklanma alanlarında 10*10 mineral yüzeyli parke taşları uygulanmış ve uygulanan alan metraj hesapları ekteki projelerde belirtilmiştir.” ibarelerine yer verilmiş, bunun dışında da ihale dosyasında yapılan imalat değişikliklerine ilişkin herhangi bir gerekçeli rapora rastlanmamıştır. 4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesinde iş artışının hangi koşullarda yapılabileceği belirtilmiş olup, söz konusu tutanaktaki ifadelerden imalat değişikliklerine ilişkin öngörülemez bir durum olmadığı anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra, imalat değişikliklerine ilişkin gerekçe gösterilen tutanak tarihinin, Kare Parke Temini ve Döşenmesi (10x10x8) imalatlarında iş artışı yapılan ilk hakediş tarihinden sonrasına tekabül ettiği de göze çarpmaktadır.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 2’nci maddesinde, “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükmüne yer verilmiş olup, İdarenin açıkça verdiği gerekçeli bir olur bulunmaksızın; sözleşme kapsamında birim fiyatı daha düşük olan Kare Parke Temini ve Döşenmesi (20x20x8) imalatlarının, birim fiyatı daha yüksek olan Kare Parke Temini ve Döşenmesi (10x10x8) imalatlarıyla değiştirilmesi; her ne kadar yapılan iş artışı 4735 sayılı Kanun’da belirtilen limitler dahilinde yapılmış olsa da, dürüstlük kurallarına uygun düşmemektedir.

4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi çerçevesinde aynı yükleniciye iş yaptırılabilmesine imkan veren düzenlemenin uygulanmasında dürüstlük kurallarına riayet edilmeli; iş artışı kapsamında yapılan imalatlarda yüklenici karını maksimize edecek orantısız durumlardan kaçınmak için hassasiyet gösterilmelidir.