Şartsız bağış olarak yapılan yeni hizmet binası işinde belirsizliklerin ve bazı hukuka aykırı husuların bulunduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olduğu ifadelerine yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde, belediyeler ile belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketlerin her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği belirtilmiştir. Mezkûr Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlemlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği; “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde Kanun’un uygulanmasında, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisinin, Borçlar Kanunu ile Türk Medeni Kanunu’nun trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile ilgili maddelerinde gösterilmiş işlemleri ifade ettiği belirtilmiştir.

Buna göre, İdare kamu kaynağından karşılanan yapım işlerini 4734 sayılı Kanun hükümlerine ve temel ilkelerine göre yürütmeli; kamu harcamasını gerektirmeyen trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi usullerinde ise 2886 sayılı Kanun hükümlerini uygulamalıdır. Şu hâlde, İdarenin herhangi bir hizmet binası yaptırabilmesi, kamu harcaması yapılıp yapılmamasına göre 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ya da 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde mümkündür.

Maltepe ilçesi Çınar Mahallesi G22A08A2B pafta, 16773 ada, 1 parsel sayılı yerde yapımı süren Belediye yeni hizmet binası ile ilgili yapılan incelemede;

Yeni hizmet binası yapımının, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ya da 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında herhangi bir ihale yapılmaksızın devam ettiği,

Yeni hizmet binasının yapımı ile ilgili olmak üzere, Maltepe Belediyesi ile sermayesinin tamamı Maltepe Belediyesi’ne ait şirket ve hazır beton işiyle de iştigal eden bir şirket arasında, 15.06.2020 tarihinde üçlü protokol yapıldığı,

Söz konusu protokole göre, yeni hizmet binasının beton işlerinin, hazır beton işiyle iştigal eden şirket tarafından bilabedel yapılacağı, beton işleri harici kısımlarının Maltepe Belediyesi tarafından gerçekleştirileceği, beton işlerinin denetiminin, sermayesinin tamamı Maltepe Belediyesi’ne ait şirket tarafından yapılacağının belirtildiği,

Protokolde yer alan bilabedel ifadesi ve herhangi bir şarta bağlı olmaksızın beton işlerinin, hazır beton işiyle iştigal eden şirket tarafından yapılacağının belirtilmesi, 5393 sayılı Kanun’un 38-l maddesinde belediye başkanının görev ve yetkileri arasında yer alan şartsız bağışları kabul etmek mahiyetinde değerlendirilmesinin mümkün olabileceği,

Yeni hizmet binasının yapımının, Belediye kaynağı ile sermayesinin tamamı Belediyeye ait şirket kaynağı ve sermayesinin tamamı Belediye şirketine ait şirket kaynağı harcanmadan yürütüldüğü,

03.10.2019 tarih ve 2019/2-41 sayılı yeni yapı ruhsatının Maltepe Belediyesi adına onaylandığı,

02.12.2021 tarih ve 2021/149390684 sayılı yapı ruhsatı ile sermayesinin tamamı Belediyeye ait şirket adına isim değişikliğine gidildiği, bu işlemin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve diğer ilgili mevzuata aykırılık teşkil ettiği,

İdare personeli tarafından yapılan arazi çalışması sonucunda düzenlenen 07.11.2022 tarihli tutanakta inşaat seviyesinin %51,75 oranında olduğu,

Söz konusu tutanak tarihinden bugüne, inşaatta bir ilerleme olmayıp aynı seviyede kaldığı tespit edilmiştir.

Maltepe Belediyesinin 2022 yılı iş ve işlemleri hakkında Sayıştay Başkanlığınca hazırlanan denetim raporunda da konu edilen bu hususla ilgili olarak, İdare tarafından; hizmet binasının yapımında herhangi bir kamu kaynağı kullanılmadığı, kaynak kullanılması durumunda 4734 sayılı Kanun ya da 2886 sayılı Kanun’a göre işlem yapıldığı, İdarenin yapım, inşaat ve taşınmaz ile ilgili iş ve işlemlerinin tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre yürütülmesi için gereken hassasiyetin gösterileceği ifade edilmiştir.

Cari yıl denetim raporunda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulguda yer alan hususlara azami dikkat edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdare tarafından hizmet binasının kamu kaynağı kullanılmadan yapıldığı belirtilse de yapım, inşaat ve taşınmaz ile ilgili iş ve işlemlerin, tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre yürütülmesi, kamu kaynaklarının hukuka uygun olarak kullanılması gerekmektedir.