Geçmiş yıllarda Belediye tarafından katma değer vergisi tahsilatı yapılan faaliyetler ile sınırlı kalınmadan mal ve hizmet alımlarına ilişkin birçok giderde 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının kullanılması, 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının gerçek olmayan şekilde artmasına neden olmuştur.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının niteliğini açıklayan 153’ üncü maddesine göre, mahalli idareler bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları katma değer vergisini indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen katma değer vergisi

indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.

Aynı Yönetmelik’in 154’ üncü maddesinde, kurumların katma değer vergisi tahsilatı yaptıkları faaliyetleri ile ilgili mal ve hizmet alımları nedeniyle yapılan giderin, katma değer vergisi hariç tutarının 630-Giderler Hesabına veya aktifleştirilecek bir unsur ise ilgili hesaba borç, indirilecek katma değer vergisi tutarının 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına borç, ödenecek tutarın ise 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına veya 320-Bütçe Emanetleri Hesabına alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca ay sonlarında 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının alacak kalanı, 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı ile 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının borç kalanları toplamından fazla ise, söz konusu fark 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak kaydedilmektedir. Yine 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının borç bakiyesi bu hesaba alacak, 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının borç bakiyesi 191- İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak; hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesi ise 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilmektedir.

Iğdır Belediyesinin 31.12.2019 tarihi itibariyle, 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının alacak toplamının 881.754,19 TL ve 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının borç toplamının ise 145.679,48 TL, 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının borç kalanının 8.068.333,50 TL olduğu görülmüştür. Bu şekilde yıllar önce yapılan hatalı uygulamalar sonucunda 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı gerçek olmayan bir şekilde artmıştır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından; 190-Devreden KDV Hesabında kayıtlı olan tutarların geçmiş yıllardaki hatalı uygulamalardan kaynaklandığı, 2014 yılından itibaren KDV hesaplarının işleyişi ile ilgili olarak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine titizlikle uyulduğu, bulgu konusu tespitin kaynağının 2014 yılı öncesine ait olduğu ifade edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında 190- Devreden KDV Hesabında yer alan tutarların nedeninin 2014 yılı öncesindeki hatalı uygulamalardan kaynaklandığı ifade edilerek, bulgu konusu tespite iştirak edilmiştir. Ek olarak hatanın geçmiş yıllardan kaynaklanıyor oluşu söz konusu hesabın doğru ve güvenilir bilgi içermediği gerçeğini değiştirmemektedir.

Geçmiş yıllarda İdarenin mal ve hizmet alımlarının büyük bir kısmını 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı kapsamında değerlendirmesi ay sonlarında 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı ile 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının mahsup edilmesi sonucu, İdarenin 2019 yılı mali tablolarında 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının gerçek olmayan yüksek tutarlarda yer almasına neden olmuştur.