Yağmur sularının uzaklaştırılması ve derelerin ıslahı için yapılan harcamaların ilgili belediyelerden tahsil edilmediği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendinde; su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak görevinin Büyükşehir Belediyesine ait olduğu ifade edilmiştir.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Görev ve yetkiler” başlıklı 2’nci maddesinde;

“…

b) Kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak; kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek,

…

1. Su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak,

…” hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanun’un “Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesinde; yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesinin, gerekli harcamalar ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirileceği ve bu tesislerin yapılması veya işletilmesine ilişkin harcamaların tarifelere dahil edilemeyeceği ifade edilmiştir.

Ayrıca aynı Kanun’un Ek 5’inci maddesinde, bu Kanun’un diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak büyükşehir belediyelerinin görevleri arasındadır. Bu kapsamda su ve kanalizasyon hizmetlerinin tek merkezden yürütülmesi için büyükşehirlerde büyükşehir belediyesine bağlı su ve kanalizasyon idareleri kurulmuştur. Su ve kanalizasyon hizmetlerinin yürütülmesi, harcamaların tarifelere dahil edilmemesi ve ilgili belediyelerce karşılanması şartıyla yağmur sularının uzaklaştırılması ve derelerin ıslahının yapılması, su ve kanalizasyon idareleri tarafından yerine getirilmesi gereken görevlerdir.

Bu konuda ilgili harcamaların sadece büyükşehir belediyelerinden karşılanacağı yönündeki idare mahkemesi kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunda sonuca bağlanmış, 30.12.2020 tarih ve E.2020/1824 - K.2020/3625 numaralı karar ile anılan yağmur suyu hatlarının yapımından kaynaklanan harcamaların, ilgili ilçe belediyesinden istenilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunulmadığı sonucuna varılmıştır.

Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile KASKİ arasında 10.02.2022 tarihinde imzalanan ve 01.01.2022-31.12.2022 tarihleri arasını kapsayan protokolün “Mali Hükümler” başlıklı 7’nci maddesinin ikinci fıkrasında; KASKİ’nin belediye sınırları içerisinde yaptığı yağmursuyu hatları ile bağlantı ızgaralarının ve KASKİ tarafından yapılan çalışmalardan dolayı bozulan asfalt, kilitli parke, bazalt kaplama ve çim bedelleri ve yatay sondaj bedelinin karşılıklı olarak alınmayacağı ifade edilmiştir.

Ancak 2560 sayılı Kanun’da yağmur sularının uzaklaştırılması ve derelerin ıslahına ilişkin tesislerin yapılması ve bu işletilmesi için İdare tarafından yapılan harcamaların ilgili belediyelerce karşılanması şartı vurgulanmıştır. Görüldüğü üzere Kanun ile kim tarafından karşılanacağı açık bir şekilde ifade edilen bir harcamanın İdare tarafından yapılması ve sonrasında ilgili Belediyeden tahsil edilmemesine ilişkin taraflar arasında bir protokol imzalanması mümkün değildir. Kaldı ki İdare tarafından yapılan çalışmalardan dolayı bozulan asfalt, kilitli parke, bazalt kaplama, çim bedelleri ve yatay sondaja ilişkin Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından ne kadar tutarda gidere katlanıldığının ve ne kadar tutarın tahsilinden vazgeçildiğine ilişkin bir kayıtta da bulunmamaktadır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdare tarafından yağmur sularının uzaklaştırılması ve derelerin ıslahı için 31.12.2022 tarihi itibariyle 7.952.514,85 TL tutarında harcama yapıldığı ve bu tutarın ilgili belediyelerden tahsil edilmediği görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında, yağmur sularının uzaklaştırılması için yapılan harcamaların mahsubuna ilişkin Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile alacak ve borçların yer aldığı bir tutanak imzalandığını ifade etmiştir. Ancak yapılan işlere ilişkin tutanak ve KASKİ tarafından tek taraflı olarak düzenlenen hesap cetveli dışında herhangi bir kanıtlayıcı belge sunulmamış ve alacağa ilişkin muhasebe sisteminde tahakkuk ve mahsup kaydı yapılmamamıştır.

Sonuç olarak; İdarenin yağmur sularının uzaklaştırılması ve derelerin ıslahı için yaptığı harcamaları ilgili belediyelerden tahsil etmesi gerekmektedir.