Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen bazı mal ve malzeme alımlarının, parasal limitlerin altında kalmak amacıyla, kısımlara bölünerek, açık ihale usulü yerine doğrudan temin (22-d) yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, idarelerin bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği, açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu belirtilmiş olup diğer usullerin kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasında;

“Eşik değerlerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümlerin uygulanmasından kaçınmak amacıyla mal alımları kısımlara bölünemez.”

denilmekte, yine aynı maddenin 4’üncü fıkrasında;

“İhalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Pazarlık usulü ile ihale yapılması ve doğrudan temin yoluyla ihtiyaçların karşılanması ise ancak Kanunda belirtilen özel hallerde mümkündür.”

hükmü yer almaktadır.

25.01.2019 tarih ve 30666 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/1 numaralı Kamu İhale Tebliği’nin “Güncellenen hususlar” başlıklı 3’üncü maddesinde, büyükşehir belediyesi sınırları dahilindeki mal alımlarında doğrudan temin sınırı 90.358,00 TL olarak belirlenmiştir. Yapılan incelemede Büyükşehir Belediyesinin farklı birimleri tarafından 2019 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan “bordür boyası alımı”, “toner alımı”, “bilgisayar alımı”,

“temizlik malzemesi alımı”, “kırtasiye malzemesi alımı” ve “tohum/gübre alımı” gibi örnek olarak gösterilen mal ve malzeme alımlarının toplam tutarının belirlenen 90.358,00 TL lik eşik değerin çok üstünde olduğu, ihale yoluyla temini mümkün olan bu alımların kısımlara bölünerek, doğrudan temin yöntemiyle yapılmasının, Kamu İhale Tebliği’ndeki parasal limitlerin altında kalmak amacına yönelik olduğu tespit edilmiştir.

Her ne kadar idare bulguda belirtilen hususlara dikkat edileceğini ancak, farklı harcama birimlerinin farklı zamanlarda, farklı koşullarda, farklı saiklerle yapmış olduğu alımları “eşik değerlerin altında kalmak” maksadına yönelik işlemler olarak değerlendirmenin doğru olamayacağını belirtmekte ise de;

Farklı birimlere ilişkin olsa dahi, temizlik maddesi, toner, kırtasiye ya da başkaca her türden tüketim malzemesi ihtiyacının, “Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı” gibi bir birimin bütçesine ödenek konulması ve bu ödeneklerden ihale usulleri kapsamında karşılanması mümkün olduğundan değerlendirmemiz devam etmektedir.

Sonuç olarak açıklanan nedenlerle, mal ve malzeme alımlarının kısımlara bölünmek suretiyle, açık ihale yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilmesi ihale mevzuatı hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.