Belediyenin 2020 yılı içinde kullanım ömrünü tamamlamış taşınırları için, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabının kullanılmadığı, hurdaya ayrılan varlıkların doğrudan ilgili hesaptan çıkışının yapıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 224’üncü maddesinde çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabının kullanılacağı belirtilmektedir.

Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 225’inci maddesinde; “Kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir” hükmü,

“299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı” başlıklı 228’inci maddesinde; “Bu hesap, diğer duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı amortismana tabi duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarlarını izlemek için kullanılır” hükmü,

229’uncu maddesinde ise: “Elden çıkarılacak maddi duran varlıklar ile diğer çeşitli duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarları bu hesaba alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün 04.11.2015 tarih ve 47 sıra No.lu Genel Tebliği’nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“… (7) Çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı amortismana tabi tutulur. …” denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri gereğince, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ile hurdaya ayrılan taşınırlar ve bunlar için ayrılmış olan amortisman tutarlarının, ilgili hesaptan çıkışı yapılarak 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabına borç kaydedilmesi, bu varlıklar için daha önce ayrılmış olan amortisman tutarlarının da 257 Birikmiş Amortismanlar hesabından çıkılarak 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Belediyenin taşınır işlemleri incelendiğinde, 2020 yılı içerisinde hurdaya ayrılan ve ayrıntıları aşağıdaki tabloda gösterilen toplam değeri 1.364.920,97 TL olan 63 adet taşınırın ilgili taşınır hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar hesabına borç yazılarak muhasebeleştirildiği tespit edilmiştir. Bu durum mali tablolarda varlık hesaplarının doğru ve güvenilir bilgi sağlamamasına neden olmaktadır.

Tablo 9: Hurdaya Ayrılan Taşınırlar

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince; hurdaya ayırma komisyonu tarafından ekonomik ömrünü tamamlayan varlıkların hurdaya ayırma işlemi yapıldıktan sonra ilgili varlık hesabına alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabına borç yazılması, ayrıca bu varlıklar için daha önce ayrılmış olan ve 257 Birikmiş Amortismanlar hesabında yer alan amortisman tutarlarının da 299 Birikmiş Amortismanlar hesabına aktarılması gerekmektedir.