İdarenin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerine yönelik olarak 391 Hesaplanan katma değer vergisi hesabının kullanıldığı ve bu hesapta yer alan tutarların bütçe ile ilişkilendirilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 391 Hesaplanan katma değer vergisi hesabı, “Hesabın niteliği” başlıklı 293’üncü maddesinde;

“Bu hesap, teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tutarları ile bu tutarlardan mahsup edilen ve ödenen tutarların izlenmesi için kullanılır.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in 294’üncü maddesinde;

“1) Kurumun sattığı mal ve hizmet karşılığı olarak katma değer vergisi tutarı da dâhil olmak üzere yapılan tahsilat tutarları 100-Kasa Hesabına veya 102-Banka Hesabına borç, tahsil edilen katma değer vergisi bu hesaba, Katma Değer Vergisi hariç tutar ise 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan katma değer vergisi tutarı da dâhil olmak üzere yapılan tahsilat toplamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir ” hükümleri yer almaktadır.

26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde;

“3065 sayılı Kanunun (1/3-g) maddesinde sayılan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi değildir.” denilmektedir.

Kurum tarafından yapılan uygulamada ise otogarlardan tahsil edilen ücretlerle birlikte, ilan reklam vergisi ve harçlar ile taşınır ve taşınmaz kira gelirleri, kazı bedeli, katı atık bedeli, mezbaha ücreti bedellerinin tahsilinde de hesaplanan katma değer vergisi hesabı kullanıldığı görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında; otogarlardan tahsil edilen ücretlerin, kazı bedelinin(zemin tahrip ücreti), katı atık bedelinin tarifelerinde KDV’ nin dahil olduğunu ifade etmiştir. Ancak söz konusu işlemler İdarenin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetler olduğundan 391 Hesaplanan katma değer vergisi hesabının kullanılmaması gerekmektedir. İzleyen yıllarda söz konusu işlemlerin tahakkuk, tahsilat ve muhasebe kayıt işlemlerinde bulguda belirtilen hususlara azami özen gösterileceği belirtilmiş olsa da 2022 yılı mali tabloları hatalı gözükmektedir.

Sonuç olarak, hesaplanan katma değer vergisi tutarları bütçeye gelir kaydedilmesi gerekirken kaydedilmemiş ve bu sebeple 800 Bütçe gelirleri hesabında olması gerekenden düşük gözükmesine sebep olunmuştur.