Endüstriyel atık su üreten işletmelerden bazılarının ESKİ’den deşarj kalite kontrol ruhsatı almaksızın faaliyette bulundukları ve verilen ruhsatlardan geçerlilik süresi dolan bazı atık su üreticilerinin ruhsat yenileme işlemlerinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

ESKİ Atıksuların Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde atık su;

“Atıksu: Evsel ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya insanların yaşam süreçlerindeki ihtiyaç ve kullanımları nedeni özellikleri tamamen değişmiş suları; Endüstriyel Atıksu ise “Evsel atıksu dışında kalan endüstriler, imalathaneler, küçük ticari işletmeler ve küçük sanayi sitelerinin her türlü üretim, işlemlerinden kaynaklanan suları,” olarak tanımlanmıştır.

Deşarj Kalite Kontrol Ruhsatı ise “üretim ve/veya faaliyetleri sonucu evsel ve endüstriyel atıksularının ESKİ kanalizasyon şebekesine bağlama ve boşaltma koşullarının bu Yönetmelikte belirtildiği şekilde belirleyen belge” olarak tanımlanmıştır.

31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nin “Atık su bağlantı izni ve belgesi” başlıklı 44’üncü maddesinde; atık suların altyapı tesislerine bağlanabilmeleri için atık su bağlantı iznine tabi oldukları ve koşulların sağlanması halinde atık su altyapı tesisleri yönetimi tarafından izin verileceği yer almıştır.

Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği’nin “Deşarj Kalite Kontrol Ruhsatı Alınması Esasları” başlıklı 16’ncı maddesinde; endüstriyel atık sularının Kanalizasyon sisteminden ve / veya atıksu arıtma tesislerinden yararlanmasının ESKİ’nin yazılı onayına bağlı olduğu ve endüstriyel atıksu kaynaklarının, bu Yönetmelikte belirtilen hükümler dışında, ESKİ atıksu alt yapı sistemlerinden yararlanmasının yasak olduğu, ESKİ tarafından verilen bu belgeyi, atıksu oluşumuna sebep olan Erzurum sınırları içerisindeki gerçek ve tüzel kişilere ait tüm işletmelerin işletme ruhsatı başvurusu yapıp yapmadıklarına bakılmaksızın almalarının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.

Diğer taraftan Yönetmelik’in “Deşarj Kalite Kontrol Ruhsatının Geçerliliği ve Süresi” başlıklı 12’nci maddesinde ise; idare tarafından verilen izin belgesinin 3 yıl süre ile geçerli olduğu, ruhsatın yenilenmesi için atıksu kaynağının idareye müracaat etmek zorunda olduğu, müracaat etmeyen atıksu kaynaklarında idarenin ruhsat yenileme işlemlerini başlatacağı ve yine denetimlerde ruhsatsız faaliyet gösteren atıksu kaynaklarının tespiti halinde ruhsat yenileme işlemlerinin yerine getirileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemelerde, endüstriyel atık su kaynağı olan 136 adet işletmenin deşarj kalite kontrol ruhsatı olmadan atık sularını kanalizasyon sistemine veya alıcı ortama deşarj ettiği, dolayısıyla endüstriyel atık suların kontrolsüz bir şekilde kanalizasyon şebekesine akıtıldığı ayrıca verilen deşarj kalite kontrol izin belgesinden 3 yıllık geçerlilik süresi dolan 42 adet abonenin izin belgesinin geçerliliği 31.12.2023 tarihi itibarıyla dolmasına rağmen gerekli ruhsat yenileme işlemlerinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta özetle; bulgu konusu edilen hususta devam eden süreçte gerekli çalışmaların yerine getirileceği ifade edilmiştir.

İdare tarafından hizmet alanı içerisinde Deşarj Kalite Kontrol Ruhsatı olmadan faaliyette bulunan veya geçerlilik süresi dolan endüstriyel atık su kaynağı işletmelerin tespit edilmesine yönelik idare abone yönetim sistemi, vergi daireleri, sosyal güvenlik kurumları, ticaret ve sanayi odaları ve belediyelerden işyeri sorgulamaları yapılması ve tespit edilen işletmelerin Yönetmelik'e uygun şekilde ruhsatlandırılması ve ruhsat yenileme denetim işlemlerinin takip edilmesi gerekmektedir.