Şirket tarafından kira alacaklarının, sözleşmede belirtilen zamanlarda fatura düzenlemek suretiyle tahakkuk ettirilmediği bu nedenle katma değer vergisinin (KDV) geç doğmasına ve ödemelerin zamanında yapılmamasına sebebiyet verildiği görülmüştür.

Kiralayan Şirket için kullandırma borcunu; kiracı için ise bu kullanıma karşılık bir bedel ödeme taahhüdünü ihtiva eden kira sözleşmeleri, işletme süresi ve ödeme gibi temel hususları düzenlemekte olup Şirket tarafından tanzim edilen söz konusu sözleşmelerin “Ödemeler” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“a) Yıllık kira bedeli net olup kira bedeli her yıl kira başlangıç tarihinden itibaren sözleşme imzalanmadan ½’si peşin, geri kalan altı ay sonra 30 gün içerisinde peşin olarak ödenir. Belirtilen süre içinde yatırılmayan kiralara yasal faiz uygulanacaktır. (…)” hükmü yer

almaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm uyarınca yıllık kira bedelleri, altı ayda bir tahakkuk ettirilmesi suretiyle iki taksit halinde tahsil edilecek olup zamanında ödenmeyen kira bedellerine gecikme zammı uygulanacaktır.

Öte yandan ticari işletmelerin bünyesinde bulunan malların kiralanması, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin konusunu teşkil eden işlemler” başlıklı 1'inci maddesinin 1'inci fıkrası kapsamında vergiye tabi tutulmuştur. Mezkûr Kanun’un “Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi” başlıklı 10'uncu maddesinde ise hizmetin yapılması ile söz konusu verginin doğacağı düzenlenmiş başka bir deyişle vergiye ilişkin tahakkuk esası benimsenmiştir. Dolayısıyla her altı aylık dönemin başında taşınmazın kullandırılmaya başlanılması ile vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden faturanın düzenlenerek kira alacağının tahakkuk ettirilmesi ve o döneme tekabül eden KDV’nin beyan edilmesi gerekmektedir.

Yapılan örneklemede ise Şirket tarafından 2019/Ocak ayında fatura düzenlemek suretiyle tahakkuk ettirilmesi gereken 80.957,22 TL ile 23.594,48 TL tutarındaki kira alacaklarının, 2019/Mayıs ayında fatura edildiği; aynı tutarlardaki ikinci taksitlerin ise 2019/Haziran ayında tahakkuk ettirilmesi gerekirken 2019/Eylül Ayında tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir. Söz konusu durumun; kira alacaklarının zamanında tahsil edilememesine, gecikme zamlarının tahakkuk ettirilememesine ve KDV beyannamelerinin yasal sürelerinde verilememesine neden olacağı değerlendirilmektedir.

Bu itibarla kira alacaklarına ilişkin tahakkukların zamanında yapılabilmesini teminen faturaların sözleşme hükümlerinde belirtilen dönemlerde tanzim edilmesi gerekmektedir.