Gürsu Belediyesinin Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansına (BEBKA) 2018 yılında aktarması gereken payı ile Bursa Büyükşehir Belediyesine aktarması gereken çevre temizlik vergisi payının muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür.

5449 sayılı Kanun’un “Gelirler ve yönetilecek fonlar” başlıklı 19’uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan hüküm gereğince, bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirleri üzerinden borçlanma ve tahsisi mahiyetteki gelir kalemleri hariç tutulmak üzere yüzde bir oranında hesaplanıp cari yıl bütçesinden aktarılacak pay, kalkınma ajansının gelirleri arasında düzenlenmiştir. Ayrıca Bakanlar Kurulunun belediyeler için belirlenen oranı yarısına kadar indirmeye yetkili olduğu ilgili madde kapsamında hüküm altına alınmıştır. Bu yetki doğrultusunda Bakanlar Kurulu 2011/2168 sayılı Kararının 1'inci maddesinde “Belediyelerin, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanunun 19’uncu maddesi uyarınca bütçe gelirleri üzerinden kalkınma ajanslarına aktaracakları payların oranı binde beş olarak belirlenmiştir.” düzenlemesi yapılmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "Çevre Temizlik Vergisi" başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinin 9’uncu fıkrasında; büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan

belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen (iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait) çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile büyükşehir belediyesine bildirerek aynı süre içinde büyükşehir belediyesine aktaracağı hüküm altına alınmıştır. Bahsi geçen maddenin 10’uncu fıkrasında ise tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye yatırmayan idarelerden, bu tutarların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edileceği belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 276’ncı maddesinde; 363-Kamu İdareleri Payları Hesabının bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmektedir.

Aynı Yönetmelik'in 277’nci maddesinde ise; bütçe geliri olarak tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların bir taraftan 363- Kamu İdareleri Payları Hesabına alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedileceği, bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarların bu hesaba borç, 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedileceği belirtilmiştir. Mahalli İdareler 2018 Yılı Detaylı Hesap Planında 363.99.10 kodu ile kalkınma ajansları payları, 363.05.01 kodu ile de büyükşehir belediyeleri payları yer almaktadır.

BEBKA tarafından 08.03.2018 tarihinde Gürsu Belediyesine yazılan yazıda 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 19’uncu maddesinin (d) bendi uyarınca 2018 yılında ödenmesi gereken payın 183.130,21 TL olarak hesaplandığı bildirilmiştir. Bu durumda Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin yukarıda yer alan hükümleri uyarınca BEBKA payı olan 183.120,21 TL’nin ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinin 9’uncu fıkrası uyarınca tahsil edilen İşyeri Çevre Temizlik Vergisinin yüzde yirmisi olan 15.236,50 TL’nin 363-Kamu İdareleri Payları Hesabına alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 830- Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir. İlgili payların 363-Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmemesi nedeniyle 2018 yılı bilançosunda toplam 198.366,71 TL tutarında hataya sebep olunmuştur.

Kamu idaresi cevabında; "26.03.2019 tarih 2146/1 No'lu yevmiye ile düzeltme işlemi gerçekleştiği ödeme emri belgesinde görülmektedir. Bundan sonraki süreçte mevzuatın öngördüğü doğrultuda işlem yapılacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum cevabında bahsedilen çalışma ve düzeltme işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşecek olup, bahsedilen eksi k ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında 363- Kamu İdareleri Payları Hesabında 198.366,71 TL hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemler takip eden denetimde izlenecektir.