Kuruma ait bazı taşınmazların kira süreleri, yeniden ihale yapılmaksızın belediye meclis kararıyla uzatılmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'n “Kapsam” başlıklı 1'inci maddesinde açıklandığı üzere genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülmektedir.

Bu Kanun’un “Kiralarda sözleşme süresi” başlıklı 64'üncü maddesi ile belirli istisnalar haricinde, kiraya verilecek taşınmazların kira süresinin on yıldan çok olamayacağı, taşınmazların üçüncü kişilere kiralanması işlemlerinin ise aynı Kanun'un 35'inci maddesinde sayılan ihale usulleri çerçevesinde yürütülmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 18'inci maddesi uyarınca, belediyeye ait taşınmazların üç yıldan fazla süre ile kiralanmasına karar vermek yetkisi belediye meclisine, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek yetkisi ise 34’ncü madde gereği belediye encümenine verilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesinde; kamu idarelerinin taşınmazlarına ait kira sözleşmelerinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği ve kira sözleşme bitim tarihi ile tahliye tarihi arasında ecrimisil alınacağı belirtilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15'inci maddesinde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı ifade edilmiştir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun “Uygulama Alanı” başlıklı 339'uncu maddesinde kamu kurum ve kuruluşlarının hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerinde konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümlerin uygulanacağı; “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Sözleşmenin Sona Ermesi” başlıklı 347'nci maddesinde konut ve çatılı işyeri kiralarında belirli süreli sözleşmelerde on yıllık uzama süresi sonunda kiraya verenin, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebileceği, belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise kiraya verenin kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebileceği hüküm altına alınmıştır.

Belediye taşınmazları, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümleri çerçevesinde, on yıla kadar süreli olanlar meclis kararıyla, üç yıla kadar süreli olanlar ise encümen kararıyla kiraya verilmektedir.

Daha önce ihale edilerek kiraya verilen ve 10 yıllık kira süresini dolduran belediyeye ait yerler, tahliye ettirilerek yeniden ihale yoluyle kiraya verilmemiş olup Meclis Kararı ile yıl içinde kira süreleri uzatılmıştır. Yeni kira bedelleri ise Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) on iki aylık ortalaması esas alınarak belirlenmiştir.

‌Tablo 7: İhale Yapılmaksızın Kira Süresi Uzatılan Taşınmazlar

Belediyeye ait bazı taşınmazlar 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde on yıl süreli kiraya verilmiş olup, kiracı ile de sözleşme yapılmıştır. Bu Kanun'un 75'nci maddesi hükmüne göre, kira sözleşme süresinin bitiminden itibaren taşınmazın boşalttırılması ve rayice göre muhammen bedel tesbiti yapılarak yeniden ihale edilmesi gerekmektedir. İhale tarihine kadar kiracı tarafından işgal edilmesi durumunda da ecrimisil alınmak zorundadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15'inci maddesine göre 2886 sayılı Kanunu'nun 75'inci maddesindeki bu hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanması gerekmektedir.

Kamu İdaresi cevabında, özetle 6098 sayılı Kanun hükümleri ile 2886 sayılı Kanun hükümleri arasında farlılık olduğunu belirterek 6098 sayılı Borçlar Kanununa göre sözleşme süresi sonunda kira sürelerinin uzatılmasının mümkün olduğunu belirtmiştir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 339'uncu maddesinde konut ve çatılı işyeri kiralarında belirli süreli sözleşmelerde on yıllık uzama süresi sonunda kiraya verenin, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebileceği hüküm altına alınmış olup, esasında Borçlar Kanunu ile 2886 sayılı Kanun hükümleri arasında bir uyumsuzluk bulunmamaktadır.

Belediyede ise, on yıl süreyle kiraya verilen taşınmazların, kira süreleri sonunda bildirimde bulunarak sözleşmeleri feshedilmemiş ve kiracılara boşalttırılmamıştır. Meclis kararı ile kira süreleri uzatılmıştır. Oy sa, on yıllık kira süresi sonunda bildirimde bulunarak sözleşmenin feshedilmesi ve günün rayicine göre yeniden ihaleye çıkılması kurumun yararına olacaktır.

Kiraya verilen belediye mülkiyetindeki taşınmazların, kira süresi sonunda yeniden ihale edilmesi yerine belediye meclis kararı ile sözleşme süresinin uzatılarak tekrar aynı kişilere verilmiş olması, kurum yararına olmadığı gibi 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun yukarıda açıklanan hükümlerine de aykırı bulunmaktadır.