Karar Künyesi
Belediyenin mevzuat gereği kamuoyuna açıklaması gereken bilgi, belge, karar ve raporları resmi İnternet sitesinde yayımlamadığı görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu düzenlemeleri çerçevesinde herkes, ikamet ettiği beldenin hemşehrisi olup, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma haklarına sahiptir. Kanun’un hemşehrilik hukukuna ilişkin düzenlemelerine göre, belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını ödemekle yükümlü tutulmuştur. Bu nedenle belediye nezdinde ki hakların takip edilebilmesi ve yükümlülüklerin tam ve eksiksiz yerine getirilebilmesi için belediye faaliyetleri konusunda uygun şekilde bilgilendirme yapılması son derece önemlidir.
Bunun yanı sıra 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun mali saydamlıkla ilgili düzenlemeleri, idareleri mali yönetim ve kontrol süreçleriyle ilgili olarak kamuoyuna açıklama yapmakla ve bunların ulaşılabilir olmalarını sağlamakla yükümlü tutmaktadır.
Ayrıca 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ile tanınan bilgi edinme hakkı ile kişiler, kurum ve kuruluşların kayıtlarında bulunan bilgi ve belgeleri talep edebilirken; bilgi edinme hakkının etkin olarak kullanılabilmesi ve bilgi edinme başvurularından kaynaklanan iş yükünün en aza indirilebilmesi amacıyla kurum ve kuruluşların bazı bilgi ve belgeleri de bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunmaları gerekmektedir.
Anılan mevzuat hükümleri doğrultusunda Büyükşehir Belediyesinin resmî internet sitesi ile ilgili olarak aşağıda yer alan hususlar değerlendirilmiştir;
A- Meclis Karar Özetleri ve İhtisas Komisyonları Raporlarının Yayımlanmaması
5393 sayılı Kanun'un “Meclis kararlarının kesinleşmesi” başlıklı 23’üncü maddesinde yer alan “Kesinleşen meclis kararlarının özetleri yedi gün içinde uygun araçlarla halka duyurulur.” hükmü gereğince belediye başkanı tarafından yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de belediye meclisi üye tam sayısının salt
çoğunluğunun ısrarı sonucu kesinleşen meclis kararlarının özetlerinin, 7 gün içinde halka duyurulması amacıyla Belediyenin web sitesinden yayımlanması gerekmektedir.
Aynı Kanun’un “İhtisas komisyonları” başlıklı 24’üncü maddesinde yer alan “Komisyon raporları alenîdir, çeşitli yollarla halka duyurulur” hükmü gereğince belediye meclisince kurulan ihtisas komisyonlarının raporlarının halka duyurulması amacıyla Belediyenin web sitesinden yayımlanması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, ihtisas komisyonlarının raporlarının Belediyenin İnternet sitesinde yayımlanmadığı, kesinleşen meclis kararlarının özetlerinin ise 30.07.2020 tarihinden itibaren yayımlanmaya başladığı önceki meclis karar özetlerinin Belediyenin İnternet sitesinde bulunmadığı tespit edilmiştir.
B- Mali Tablolarının Yayımlanmaması
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Mali raporlamada süreler” başlıklı 327’nci maddesinin 1’inci fıkrasında;
“Bilanço, faaliyet sonuçları tablosu ve nakit akış tablosu dışındaki mali tablolar aylık dönemler itibarıyla takip eden ayın sonuna kadar, bilanço, faaliyet sonuçları tablosu ve nakit akış tablosu ise yıllık dönemler itibarıyla takip eden yılın Nisan ayı sonuna kadar hazırlanır ve elektronik ortamda yayımlanır.” hükmü yer almış, Yönetmelik’in 311’inci maddesinde ise; “Kapsama dâhil kamu idarelerinin mali hizmetler birim yöneticileri, mali raporlama kapsamındaki mali tabloların belirlenen standartlara uygun olarak hazırlanmasından; üst yöneticiler de bu hususları gözetmekten ve belirlenen süreler içinde yayımlanmasından sorumludur.” denilerek mali raporlama kapsamındaki mali tabloların yayımlanmasından üst yöneticinin sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Yönetmelik’te belirtilen tabloların belirtilen sürelerde Belediyenin resmi internet sitesinde yayımlanması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, belediyenin ekleri dâhil yıllık kurum bütçesi ile aylık ve yıllık dönemler itibariyle mali tablolarını internet sitesinde yayımlanmadığı tespit edilmiştir.
C- Yapılan Yardımların, Sağlanan Teşvik ve Desteklemelerin Yayımlanmaması
5018 sayılı Kanun'un “Malî saydamlık” başlıklı 7’nci maddesinin “Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek
üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması, … zorunludur.” hükmü gereğince kamu idareleri tarafından sağlanan yardımların, teşvik ve desteklemelerin kamuoyuna açıklanması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, belediye tarafından yapılan yardımların sağlanan teşvik ve desteklerin kamuoyuna açıklanmadığı ve Belediyenin İnternet sitesinde yayımlanmadığı tespit edilmiştir.
D- Denetim Sonuçlarının Yayımlanmaması
5393 sayılı Kanun'un 25’inci maddesi gereğince meclis tarafından oluşturulan denetim komisyonunca hazırlanan rapor ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre yürütülen iç ve dış denetim raporlarının sonuçları Belediye Kanunu'nun 55’inci maddesinin “Denetime ilişkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır ve meclisin bilgisine sunulur.” hükmü gereğince Belediyenin İnternet sitesinde yayımlanması gerekmektedir.
Nitekim Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik’in “Bilgi verme yükümlülüğü kapsamında alınacak tedbirler” başlıklı 6’ncı maddesinde Kanuna uyumlu olarak “ … Kesinleşen faaliyet ve denetim raporları uygun vasıtalarla kamuoyunun incelemesine açık hale getirilir.” hükmü düzenlenmiştir.
Ancak yapılan incelemede, Belediyenin İnternet sitesinde meclis tarafından oluşturulan denetim komisyonunca hazırlanan rapor ile yürütülen iç ve dış denetim raporlarının sonuçlarının kamuoyu bilgisine sunmadığı tespit edilmiştir.
E- Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Çerçevesinde Belediye İnternet Sitesinde Bulunması Gereken Dokümanların Yayımlanmaması
Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik’in “Bilgi verme yükümlülüğü kapsamında alınacak tedbirler” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“ (…) Bilgi edinme hakkının etkin olarak kullanılabilmesi ve bilgi edinme başvurularından kaynaklanan iş yükünün en aza indirilebilmesi amacıyla kurum ve kuruluşlar;
Görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki bilgi veya belgelerin konularını ve bunların hangi birimde mevcut olduğunu ihtiva eden kurum dosya planlarını,
Görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini ve yıllık faaliyet raporlarını,
Görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararı veya diğer düzenleyici işlemlerin neler olduğunu, yayımlanmışsa hangi tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlandığını, görev ve hizmet alanlarıyla ilgili mevzuatın değişiklikleri işlenmiş halini,
bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunarlar.
Kesinleşen faaliyet ve denetim raporları uygun vasıtalarla kamuoyunun incelemesine açık hale getirilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu madde gereğince belediyelerin kurum dosya planlarını, temel nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini ve yıllık faaliyet raporlarını, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararı veya diğer düzenleyici işlemlerini İnternet sitelerinde kamuoyu bilgisine sunması gerekmektedir.
Ancak yapılan incelemede, Belediyenin İnternet sitesinde görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini ve kanun, kararnamesi, tüzük ile Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından kabul edilen yönetmelikler ile tarifeler gibi düzenleyici işlemlerin kamuoyu bilgisine sunmadığı tespit edilmiştir.