Yapılan incelemelerde gerek mali hizmetler biriminde gerekse diğer birimlerde Belediyenin şirketleri ile ilgili olarak bilgi ve belgelerin mevcut olmadığı görülmüştür.

Rize Belediyesinin hissedarı olduğu şirketlerin faaliyetleri, yükümlülükleri ve mali verileri ile ilgili olarak birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen mevzuat düzenlemelerinde bu hususlarda bir düzenleme bulunmamaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun;

"Hesap verme sorumluluğu" başlıklı 8 inci maddesinde; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olduğu,

"Muhasebe sistemi" başlıklı 49’uncu maddesinde; kamu hesaplarının, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulacağı, hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un "Kamu idarelerinin sorumluluğu" başlıklı 76’ncı maddesinde; Malî karar ve işlemlere ilişkin her türlü kayıt, bilgi ve belgeler, kamu idareleri tarafından düzenli olarak muhafaza edileceği, kamu idareleri ve görevlilerinin, malî yönetim ve kontrol sistemleri ile bütçenin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması, muhasebeleştirilmesi, raporlanması işlemlerine ait bilgi ve belgeleri denetimle görevlendirilmiş olanlara ibraz edeceği belirtilmiştir.

5393 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesine göre Belediye Başkanı, hazırlayacağı faaliyet raporlarında, “Bağlı kuruluş ve işletmeler ile belediye ortaklıklarına ilişkin” bilgi ve değerlendirmelere yer verecektir. Nitekim Belediye Meclisi denetim ve bilgi edinme yetkisini 26’ncı madde uyarınca faaliyet raporlarıyla kullanabilmektedir.

Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik'in "Tam açıklama ilkesi" başlıklı 7’nci maddesinde; faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin eksiksiz olması ve faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle açıklaması gerektiği belirtilmektedir.

Belediyenin hissedarı olduğu şirketler ve sermaye durumları aşağıdaki tabloda

görülmektedir

Tablo 6: Belediyenin Şirket Katılım Payları ve Sermayesi

RİBERSAN şirketinin 31.12.2019 tarihi itibariyle toplam 69.198.191.-TL geliri, 74.797.691.-TL gideri gerçekleşmiştir. Yıl sonu itibariyle toplam 30.038.251.-TL alacağı, 45.676.929.-TL borcu bulunmaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, hesap verme sorumluluğu, muhasebe sistemi ve hazırlanacak faaliyet raporları için hissedarı olunan şirketler hakkında kurumsal olarak doğru, güvenilir ve zamanında bilgi ve belgelerin alınabilmesi için bir birimin veya servisin görevlendirilmesi ve bununla ilgili olarak iş akışının da belirlenmesi gerekir. Ayrıca kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması adına şirket faaliyetlerinin daha fazla kamu kaynağına ihtiyaç duymayacak şekilde sürdürülebilir kılınması için gerekli tedbirlerin (faaliyet sonuçlarının, yükümlülüklerinin) alınması gerektiği düşünülmektedir.

2020 yılı içerisinde Mali Hizmetler biriminde belediye şirketleri ilgili olarak dosya oluşturulmuştur.