Döner sermayeden elde edilen gelirlerden yapılacak olan ek ödeme dağıtımlarında, kimlere ne kadar ödeme yapılacağına ilişkin soyut, genel çerçeve içeren, bireysel katkıyı ölçmenin mümkün olmadığı parametreler konulmuştur.

Türk Dili Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi(TÖMER), Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü(SAÜSEM) birimlerinde, döner sermaye kapsamında elde edilen gelirlerden yapılan ek ödemelerin dağıtılması hususu incelenmiştir.

Türk Dili Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi(TÖMER) ödemelerine bakılmış dağıtımlarda esas alınan bir takım kıstasların, kişinin performansını ölçmeye imkân tanımayan mahiyette olduğu görülmüştür. TÖMER, elde ettiği gelirleri 6 ana başlıkta ele almış bu başlıklar çerçevesinde ödeme katsayılarını belirlemiştir. Söz konusu 6 ana başlık şunlardır;

1. Ders Anlatımı,

2. Yazılı ve Görsel Materyal Geliştirme

3. Ölçme-Değerlendirme ve Soru Bankası Hazırlama

4. Denetim

5. Koordinasyon

6. Eğitim Senaryosu Tasarımı

Yukarıda da görüleceği üzere TÖMER, elde ettiği gelirleri başlıklar altında sınıflandırmış söz konusu başlıklara katsayılar uygulayarak döner sermaye gelirlerinden kişilere ek ödeme dağıtımları yapmıştır. Dağıtım hususunda “Denetim” ve “Koordinasyon” parametresinin mevzuata uygun düşmediği diğer bir anlatımla döner sermaye ödemelerinde esas alınan bireysel katkıyı, performansı karşılamadığı düşünülmektedir. Nitekim döner sermaye gelirlerinden yapılacak katkı payı ödemelerinde bireysel performansa dayalı, doğrudan yapılan katkılar ücret olarak tahakkuk edilmektedir.

Bu durumun bir istisnası, yöneticilere yapılacak ek ödemelerde görülmektedir. Bu yöneticilerin kimler olduğu 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’ nun 58 inci maddesinde, tahdidi olarak sayılmıştır. Bunlar; rektör, rektör yardımcısı, genel sekreter, dekan, başhekim, enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bu kişilerin yardımcılarıdır. Tahdidi olarak sayılan söz konusu yöneticilerin bizatihi yöneticilik görevlerinden dolayı ek ödeme almasına mevzuat tarafından cevaz verilmiştir.

Ancak, Söz konusu Kanun’ a bakıldığında Türk Dili Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi(TÖMER)’nin yönetici payı ödemelerinde kapsamda olmamakla birlikte söz konusu birimin yöneticilerine bizatihi yönetimden kaynaklı görevleri için ödeme yapılmasına da cevaz verilmemiştir. Bu minvalde, yukarıda yer alan “Denetim” ve “Koordinasyon” kıstası bizatihi yöneticilerin görevlerinin gereği olarak yapmak zorunda oldukları, ücretlendirilmesi mümkün olmayan görevlerdir. Diğer bir anlatımla yöneticilerin görevlerinin gereği olarak zaten yapmaları gereken hususlardır. Bu hususların ayrıca döner sermaye gelirlerine katkı olarak değerlendirilmesi ve bu yönde ücret alınması mevzuatın ruhuna aykırı düşmektedir.

Diğer taraftan, Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü(SAÜSEM) ödemelerinde de esas alınan bir takım kıstasların, kişinin performansını ölçmeye imkân tanımayan mahiyette olduğu görülmektedir. Nitekim SAÜSEM biriminde de döner sermaye gelirlerine yapılan doğrudan katkıların yanında yönetici olarak halihâzırda yapılması gereken katkıların da kıstas olarak belirlendiği görülmektedir.

Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü(SAÜSEM)’nün belirlemiş olduğu “Eğitim Program Sorumlusu/Uzaktan Eğitim Canlı Ders Koordinasyonu ve Danışmanlığı” ve “Eğitim Program Sorumlusu Yardımcısı/Uzaktan Eğitim Canlı Ders Koordinasyonu ve Danışmanlığı” adı altındaki iki parametrenin mevzuata uygun olmadığı düşünülmektedir. Nitekim söz konusu ödemeler SAÜSEM yöneticilerine yapılan ödemelerdir. Müdür ve müdür yardımcısının zaten görevi ile ilgili olarak yaptığı görevlerin döner sermaye ödemelerine doğrudan katkı olarak esas alınması mevzuata uygun düşmediği gibi bireysel katkıyı yani bireysel performansı ölçmeyi de mümkün kılmamaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar mevzuat çerçevesinde değerlendirildiğinde, ödemelere esas kıstasların 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’ nun 58 nci maddesine aykırı nitelikte olduğu görülmektedir. Öte yandan Türk Dili Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi(TÖMER) ile Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi(SAÜSEM) yöneticilerinin yönetici olmalarından kaynaklı görevlerinden dolayı ek ödeme almalarına mevzuat tarafından cevaz verilmemektedir.

Kamu idaresi cevabında, döner sermaye ödemelerinde somut, bireysel katkıyı ölçmenin mümkün olduğu parametreler kullanılacağından ayrıca "Denetim" ve "Koordinasyon" başlıkları altında ek ödeme paylarından herhangi bir ödeme yapılmayacağından bahsedilmiştir.

Netice itibariyle, döner sermaye birimleri tarafından yapılan ek ödeme dağıtımlarında soyut, genel içerikli, bireysel katkıyı ölçmenin mümkün olmadığı kıstaslar konulmamalı, kişilere ancak döner sermaye faaliyetlerine doğrudan katkıları olmaları durumunda ek ödeme yapılmalıdır.