İdarenin yetki alanında bulunan ruhsatsız işyerlerine ilişkin mevzuatın öngördüğü idari yaptırımların uygulanmadığı görülmüştür.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde, yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı belirtildikten sonra bu ruhsatı almadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı hüküm altına alınmıştır.

Gerek 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (c)

bendine gerekse mezkûr Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesine göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bahsi geçen yetkili idare belediyelerdir.

1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanun’un Bazı Maddelerini Muaddil Kanun’un 1’inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir...”.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediye sınırları içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın açılmış işyerlerinin, mezkûr Yönetmelik’in “İşyerlerinde aranacak genel şartlar” başlıklı 5’nci maddesinde belirtilen sağlık, güvenlik, genel asayiş, bazı işyerleri için alınması gereken izin ve raporlar ile ilgili şartları taşıyıp, taşımadığı noktasında riskli konumda bulunmasından dolayı kapatılması ayrıca İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik ile alınması zorunlu tutulan ruhsatı almaksızın işyeri açanlara, Encümen tarafından idari para cezası verilmesi gerekmektedir.

Ruhsatsız işyerlerine ilişkin Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünden temin edilen veriler üzerinde yapılan incelemelerde, ilgili Yönetmelik kapsamında ruhsatsız olarak faaliyette bulunan işyerlerine ilişkin Zabıta Müdürlüğü tarafından tutulan tutanakların yerinde ilgililere tebliğ edildiği ve söz konusu tutanaklarda 15 (on beş) gün süre verildiği ve ruhsat almaya gelmeyen ya da çeşitli kriterleri sağlamayan işletmelere yönelik Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından kapatma yaptırımının uygulanmadığı ve söz konusu ruhsatsız işyerlerine idari para cezası uygulanmasına yönelik bilgi ve belgelerin Encümene sunulmadığı tespit edilmiştir.

Öncelikle ifade etmek gerekirse ruhsatsız işyerlerine yönelik Belediye birimleri tarafından yapılan tespite binaen Belediye organlarından hiçbirinin gerek Zabıta Müdürlüğü gerekse Encümenin, ruhsatsız işyeri sahibine ruhsat alması için süre verme yönünde bir takdir yetkisi bulunmamakta olup mezkûr Kanun hükmünden, ruhsatsız işyerine yönelik idari para cezasının uygulanması ve faaliyetin meni yönünde karar verilmesi haricinde başka karar verilmesi imkanının bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Denetim tespiti sonrasında Kamu İdaresi tarafından bulguda belirtilen hususlara riayet edileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde ruhsatsız olarak faaliyette bulunan işyerlerine ilişkin kapatma yaptırımı ile idari para cezasının uygulanmasına ilişkin mevzuatın amir hükmü doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerekmektedir.