Belediye tarafından gerçekleştirilen bazı mal ve malzeme alımlarının, parasal limitlerin altında kalmak amacıyla, kısımlara bölünerek, açık ihale usulü yerine doğrudan temin (22-d) yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, idarelerin bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği, açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu belirtilmiş olup diğer usullerin kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasında;

“Eşik değerlerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümlerin uygulanmasından kaçınmak amacıyla mal alımları kısımlara bölünemez.”

denilmekte, yine aynı maddenin 4’üncü fıkrasında;

“İhalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Pazarlık usulü ile ihale yapılması ve doğrudan temin yoluyla ihtiyaçların karşılanması ise ancak Kanunda belirtilen özel hallerde mümkündür.”

hükmü yer almaktadır.

25.01.2019 tarih ve 30666 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/1 numaralı Kamu İhale Tebliği’nin “Güncellenen hususlar” başlıklı 3’üncü maddesinde de, büyükşehir belediyesi sınırları dışındaki mal alımlarında doğrudan temin sınırı 30.101,00 TL olarak belirlenmiştir.

Yapılan incelemede Belediyenin 2019 yılı içerisinde yaptığı bazı mal ve malzeme alımlarının toplam tutarının bu eşik değeri aştığı tespit edilmiştir. Belediyenin farklı birimleri tarafından 2019 yılı içerisinde gerçekleştirilmiş olan bu mal ve malzeme alımlarının ihale yoluyla temini mümkün iken, kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle yapılmasının, Kamu İhale Tebliğindeki parasal limitlerin altında kalmak amacına yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Oysa bu mal ya da malzemelere ödenen yıllık toplam meblağlar doğrudan temin sınırı olan 30.101,00 TL tutarının çok üzerinde gerçekleşmiştir.

Her ne kadar idare, bulguda belirtilen hususların, depolama sorunları, ürün miadı, önceden öngörülemeyen işlerin ortaya çıkması, farklı birimlere ait ya da farklı tarihlerde ortaya çıkan, farklı iş kollarına dair ihtiyaçların karşılanması zorunluluklarından kaynaklandığını belirtmekte ise de;

Depolama ve ürün miadı sorunlarının yüklenici ile yapılacak sözleşmede belirlenecek bir tedarik süreci ile aşılabileceği; farklı birimlere ilişkin olsa dahi, tüketim malzemesi ihtiyaçlarının “Destek Hizmetleri Müdürlüğü” gibi bir birimin bütçesine ödenek konulmak suretiyle, bu ödeneklerden ihale usulleri kapsamında karşılanabileceği; bulguya konu edilen mal ve malzeme alımlarının öngörülemeyecek işlere ilişkin olmadığı; farklı tarihlerde ortaya çıkan işlere yönelik olarak ihtiyaç duyulan mal ve malzemeler ile ilgili olarak da bu iş ve hizmetlerin stratejik planlama esasları dahilinde, performans programı, yatırım programı ve bütçe ödenekleri doğrultusunda önceden planlanması gerektiği değerlendirildiğinden idarenin itirazi görüşlerini kabul etmek mümkün değildir.

Açıklanan nedenlerle, mal ve malzeme alımlarının kısımlara bölünmek suretiyle, açık ihale yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilmesi ihale mevzuatı hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.