İdare tarafından nakit yetersizliği dolayısıyla 320 Bütçe Emanetleri Hesabına kaydedilen tutarların ilgililere ödenmesi aşamasında mevzuattaöngörülen sıralamaya uyulmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kanun’un “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’ üncü maddesinin ikinci fıkrasında; kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderlerin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeneceği; ancak sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara,

ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde ise; 34’üncü maddede belirtilen ödeme sırasının uygulanmasından muhasebe yetkililerinin sorumlu olduğu ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 320 Bütçe Emanetleri Hesabına dair “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 249’uncu maddesinde; bütçe emanetine alınan tutarlardan gerek mali yıl içinde, gerekse yılı geçtikten sonra yapılacak ödemeler için muhasebe işlem fişi düzenleneceği ve bütçe emanetlerine alınan tutarların muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ilgililerine ödeneceği açıklanmıştır.

Yapılan incelemede İdare tarafından bütçe emanetlerine alınan tutarların muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenmediği tespit edilmiştir. Söz konusu tespite 2020 Yılı Sayıştay Denetim Raporunda da yer verilmiş ancak İdare tarafından mevzuat hükümlerinin gereği yerine getirilmemiştir.

Kamu idaresi cevabında ise bütçe emanetine alınan tutarların hak sahiplerine ödenmesinde mevzuata uygun hareket edilmesi konusunda hassasiyet gösterildiği, ancak Belediyenin nakit durumunun tüm ödemeler için yeterli olmaması sonucunda birtakım alacaklıların icra takibinde bulunacağını bildirmesi sonucunda ödemelerin sırası ve tümü ile değil peyderpey gerçekleştirildiği ifade edilmiştir.

Ancak, cari yılda bütçe emanetlerine alınan borç tutarının yarısından fazlasının ödenmesine karşın, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak 320 Bütçe Emanetleri Hesabında izlenen toplam tutarın 11.789.776,71 TL olduğu dikkate alındığında İdare cevabı, bulguda belirtilen mevzuata aykırılığı tam olarak karşılamamaktadır. Diğer yandan, eski tarihli alacakların sahiplerince de doğrudan icra takibi başlatılabileceği değerlendirilmektedir.

Bu itibarla, kamu kaynaklarının hukuka uygun bir şekilde kullanılmasını ve alacaklıların olası bir hak kaybı yaşamamasını teminen nakit yetersizliği dolayısıyla ilgililerine ödenemeyerek bütçe emanetine alınan tutarların, muhasebe kayıtlarına alındığı sıraya göre ödenmesi gerekmektedir.

Tablo 16: Bütçe Emanetleri Hesabı Alacak Tutarları