Belediyenin bütçe içi işletmesinde satışa sunulmak üzere alınmış olan ticari malların mali tablolarda Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'ne uygun olarak raporlanmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 153-Ticari Mallar hesabıyla ilgili “Hesabın Niteliği” başlıklı 117’nci maddesinde;

“Bu hesap, kurumlarca herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin izlenmesi için kullanılır.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in 153-Ticari Mallar hesabıyla ilgili “Hesabın işleyişi” başlıklı 118’inci maddesinde, ticari mal niteliğinde bir mal alındığında alış tutarı ve ticari mallar hesabında kayıtlı tutarların yılsonunda enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu ortaya çıkan artışların bu hesaba borç kaydedileceği; kullanılmak üzere ambardan çıkışı yapılan ticari malların, sayım sonucunda eksik çıkan ticari mal tutarların, ticari mallardan satılan tutarların, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak kaydedileceği. hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin "Muhasebe yetkilisi” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında;

“Mahalli idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe yetkilisi işletmenin de muhasebe yetkilisidir. İşletmenin hesabı, muhasebe yetkilisi tarafından, mahalli idare kesin hesabına dahil edilerek ilgili mercilere verilir.”

Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin “Muhasebe işlemleri” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasında;

“İşletme faaliyetlerinin muhasebe işlemleri 10/3/2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre mahalli idarenin muhasebe biriminde tutulur.” hükümleri yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre, 153-Ticari Mallar Hesabı’na ilişkin olarak kurumlarca herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin bu hesaba kaydedilmesi gerekmektedir.

Belediyenin Kayacık Sahilinde yer alan bütçe içi işletmesi için almış olduğu, herhangi bir işleme tabi tutulmadan satışa konu edilecek malların kaydına ilişkin olarak 153-Ticari Mallar Hesabının kullanılmadığı tespit edilmiştir. Bu malların kayıtlarının bazılarının 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabına bazılarının ise 630-Giderler Hesabına yapıldığı görülmüştür. Kurum muhasebe sistemindeki yetersizlikler nedeniyle, tam ve doğru bir tutara ulaşılamamış olmakla beraber, bütçe içi işletmeyle ilgili ticari malların hatalı muhasebeleştirilmesi, kurum mali tablosunda 153-Ticari Mallar Hesabı, 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabı ve 630- Giderler Hesabının doğru kayıtlar göstermemesine neden olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; "Kayacık sahilinde yer alan bütçe içi işletme için Denetim Raporu Bulgu 11’de belirtilen hususlar ile ilgili gerekli çalışmalar yapılmakta olup, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine göre 153-Ticari Mallar Hesabında işlem yapılması sağlanacaktır" denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu idaresi cevabında, bulgumuz doğrultusunda ilgili hesabın kullanılarak izleyen yıllarda gerekli işlemlerin tesis edileceğini belirtmiştir. Yapılan çalışma ve düzeltici işlemler 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşeceği için, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 2018 yılında 153-Ticari Mallar Hesabında hataya sebep olmuştur. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemlerin yapılıp yapılmadığı takip eden denetimde izlenecektir.