İdare tarafından sürekli işçiler ile 696 sayılı KHK kapsamındaki Şirket işçilerine yönelik olarak hesaplanan toplam kıdem tazminatları tutarının mali tablolara mükerrer yansıtılması dolayısıyla 372 no.lu ve 472 no.lu Kıdem Tazminatları hesapları, mali tablolarda olması gerekenden daha fazla alacak bakiyesi vermektedir.

Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik’in “Ödeme usulü” başlıklı 8’inci maddesinde, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatlarının, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca mülga 1475 sayılı Kanun’un yürürlükte olan 14’üncü maddesi kapsamında ödeneceği ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 330’uncu maddesinde, mevzuat hükümlerine göre ayrılacak uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının bu hesaba kaydedileceği; “Hesabın işleyişi” başlıklı 331’inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği ve vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının ise 472-Kıdem Tazminatı Hesabına borç, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 281’inci maddesinde de, bu hesabın mevzuat hükümlerine göre ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere, muhasebenin temel kavramlarından olan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramı gereği sürekli işçiler ile 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Belediye şirketinde istihdam edilmeye başlanan işçilere ilişkin kıdem tazminatı karşılılarının ayrılarak, taşeron usulüyle istihdam edildikleri dönemler de dahil olmak üzere, ilgili hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesinde; sürekli işçiler ile 696 sayılı KHK kapsamında Şirkette istihdam edilen işçilerin 2020 yılına ait sadece bir yıllık kıdem tazminatı

tutarının 10.682.872,17 TL, 2020 yılı sonu itibariyle toplam kıdem tazminatı tutarının 85.911.050,10 TL ve 2021 yılında emekli olması düşünülen personelin toplam kıdem tazminatının ise 3.771.715,28 TL olduğu tespit edilmiştir. Ancak İdare tarafından 2020 yılı sonunda toplam 10.682.872,17 TL yerine 69.970.852,55 TL tutarında kıdem tazminatı karşılığı ayrılmıştır.

Söz konusu fazlalık geçmiş dönemlerde ayrılmayan kıdem tazminatları tutarının yıl içerisinde düzeltme kaydı ile toplu olarak muhasebe kayıtlarına alınmasına rağmen yılsonunda tekrar aynı işlemin tekrarlanması nedeniyle meydana gelmiştir. Geçmiş dönemlerde ayrılmayan kıdem tazminatı tutarlarına ilişkin düzeltme kaydı yıl içinde gerçekleştirildiğinden yılsonunda sadece 2020 yılına ait bir yıllık kıdem tazminatı tutarının muhasebeleştirilmesi gerekirdi.

Böylelikle İdarenin 2020 yılı bilançosunda 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 82.139.334,82 TL, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının ise 3.771.715,28 TL olarak yer alması gerekirken, 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 128.779.618,30 TL, 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının ise 26.748.860,04 TL olarak yer aldığı anlaşılmıştır.

Tablo 10: Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesap Tablosu

Denetim tespitine binaen, İdare tarafından; gerekli düzeltme kaydının yapıldığı, ayrıca bulguda yer verilen tutarlar ile İnsan Kaynakları Müdürlüğünden alınan tutarların farklılık

gösterdiği, bu nedenle İnsan Kaynakları Müdürlüğünden alınan veriler kapsamında düzeltme işleminin yapıldığı belirtilmiştir.

Ancak, bulguda kıdem tazminatlarına ilişkin olarak yer verilen tutarlar ve hesaplamalar, İdarenin İnsan Kaynakları Müdürlüğünden alınan veriler üzerinden yapılmıştır. Söz konusu veriler üzerinden yapılan hesaplamalarda herhangi bir hata bulunmamaktadır. Ayrıca, İdare tarafından, birimler arası verilerde farklılıkların oluştuğu belirtilmiş ise de, bu farklılıklarının nedeni açıklanmamış olup bu kapsamda herhangi bir belge sunulmamıştır.

Sonuç olarak, muhasebe düzeltme kayıtlarının yılında yapılmaması nedeniyle, İdarenin 2020 yılı mali tablolarında; 630-Giderler Hesabı 59.287.980,38 TL, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 46.640.283,48 TL, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı ise 22.977.144,76 TL fazla tutarla yer almıştır.