Belediye taşınmaz kiralama dosyalarının incelenmesi neticesinde aşağıdaki hususlar görülmüştür.

A- Sözleşme bedeli üzerinden hesaplanması gereken kira sözleşme damga vergisinin bir yıllık kira bedeli üzerinden alındığı, ihale karar damga vergilerinin ise hiç alınmadığı görülmüştür.

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde;

“Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir.

Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder. …”,

“Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde ise;

“Damga vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.

Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder. …”

hükümleri yer almaktadır.

Kanun’a ekli “Damga vergisine tabi kağıtlar” başlıklı (1) sayılı tabloda kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden binde 1,89 oranında damga vergisine tabi olduğu ifade edilmiştir. Aynı tablonun “II) Kararlar ve mazbatalar” başlığı altında ise ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 5,69 oranında damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, sözleşme bedelinin tamamı üzerinden binde 1,89 oranında kira sözleşme damga vergisi, ihale bedeli üzerinden ise binde 5,69 oranında ihale karar damga vergisi alınması gerekmektedir.

Yapılan incelemede ise, 2886 sayılı Kanun kapsamında yapılan kiralamalara ilişkin olarak; kira sözleşme damga vergilerinin toplam sözleşme bedeli üzerinden alınması gerekirken sadece ilk yıl kira bedeli üzerinden alındığı, ihale karar damga vergisinin ise hiç alınmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; belediyenin taşınmaz kiralamalarına ilişkin ihale kararlarından ihale bedeli üzerinden binde 5,69 ihale karar damga vergisi ve kira sözleşmeleri üzerinden de toplam sözleşme bedeli üzerinden binde 1,89 sözleşme damga vergisi alması gerekmektedir.

B- İhale bedeli üzerinden alınması gereken kesin teminatın bir yıllık kira bedeli üzerinden alındığı görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kesin teminat” başlıklı 54’üncü maddesinde;

“Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat alınır. Tasfiye idaresince yapılan taşınır mal satışlarında kesin teminat, ihale bedelinin % 6'sından az olamaz.(…)”

denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükmüne göre, 2886 sayılı Kanun kapsamında yapılan sözleşmelerde, müstecirin taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmesini teminen ihale bedeli üzerinden %6 oranında kesin teminat alınması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 2886 sayılı Kanun kapsamında yapılan taşınmaz kiralamalarına ilişkin alınan kesin teminatların, ihale bedeli üzerinden hesaplanması gerekirken bir yıllık kira bedeli üzerinden hesaplandığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca, taşınmaz kiralamalarına ilişkin yapılan ihalelerde kesin teminatın ihale bedeli üzerinden hesaplanarak alınması gerekmektedir.

C- Kira sözleşmelerinin noterlikçe tescil edilmeden işleme konulduğu görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 57’nci maddesinde;

“Sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya müşteri 31 inci maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye Bakanlığının vizesi gereken hallerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır (…)” denilmektedir.

Anılan mevzuat hükmüne göre, onaylanan ihale kararından sonra müteahhit veya müşterinin 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi idareye vermesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede ise; taşınmaz kira sözleşmelerinde noter tescilinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

İhale kararından sonra müteahhit veya müşteri ile imzalanan taşınmaz kira sözleşmelerinde noter tescilinin aranması gerekmektedir.