İdarenin yetki ve sorumluluğu altında bulunan ve idare tarafından kiraya verilen bazı işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunduğu görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine ve büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat verme ve denetleme görevinin büyükşehir belediyelerine ait olduğu ifade edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri açma izni harcı” başlıklı 81’inci maddesinde ise; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde yer alan bir işyerinin açılmasının işyeri açma izni harcına tabi olduğu belirtilmiştir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde yetkili idarenin, büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesi, bunların dışında kalan hususlarda ise büyükşehir ilçe belediyesi olduğu ifade edilmiş, aynı Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde ise yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan herhangi bir işyerinin açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı düzenlenmiştir.

Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetinde bulunan ve işyeri mahiyetinde olan taşınmazlardan kiraya verilen yerler İdarenin sorumluluğu altında bulunmaktadır. Bu sebeple, kiralanan söz konusu işyerlerinin gerek ruhsatlandırma gerekse de denetim faaliyetine yönelik işlemler Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilmelidir. Diğer bir ifadeyle Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğu altından bulunan ve üçüncü kişilere kiralanan mezkûr Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet gösterebilmesi için Büyükşehir Belediyesinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, idare tarafından kiraya verilen 650 adet işyerinden 181 adet işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından; ruhsat almadan faaliyet gösterdiği tespit edilen iş yerlerinin, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7’inci maddesi ile 9207 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6’ncı maddesine istinaden mühürlenerek faaliyetten men edildiği, 1608 sayılı Kanunun l’inci maddesine istinaden faaliyetten men edilen işyerleri hakkında, 1608 Sayılı Kanunun ilgili hükümlerine istinaden tespit tutanağı tanzim edilerek gerekli cezai müeyyide uygulanmak üzere Belediye Encümenine sevk edildiği, daha önceden mühürlenerek faaliyetten men edilen işyerlerine yönelik yapılan denetimlerde, faaliyete başladığı tespit edilmiş olan işyeri ilgilileri hakkında “Mühür Bozma ve Mühürleme Tutanağı” tanzim edilerek Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunulduğu ifade edilmiştir. Ancak bulguda yer verilen tespite yönelik herhangi bir açıklama getirilmemiş ya da kanıtlayıcı bir bilgi veya belge gönderilmemiştir.

İdarenin yetki ve görev alanında aktif olarak faaliyet gösteren ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak zorunda olan söz konusu 181 adet işyerinin gerekli iş ve işlemler yapılarak ruhsatlandırılması sağlanmalı ve buna bağlı olarak da işyeri açma izni harcı tahsil edilmelidir.