Karşıyaka Belediyesinin mülkiyetinde ve/veya kullanımında olan iki adet taşınmazın yapı kullanma izin belgesine sahip olmadıkları görülmüştür.

Yapı kullanma izin belgesi (iskân); bir yapının proje ve eklerine uygun olarak inşa edilip tamamlandığını belirten; tapu kaydını, bağımsız bölümlerin cinslerini, numaralarını, metrekarelerini, sınıflarını ve mal sahiplerini gösteren belgedir.

Bu belge aynı zamanda bir taşınmazın kullanılmasında fen bakımından mahzur olmadığının ve yetkili denetim kuruluşlarının kontrollerinden geçtiğinin göstergesi ve güvencesidir.

Yapı kullanma (iskân) belgesinin yasal dayanağını; 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 30 ve 31’inci maddeleri ile Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin 64 ve 65’inci maddeleri oluşturur.

Buna göre, yapının kullanılması için yapı (inşaat) ruhsatını veren ilgili belediyeden izin alınması gerekmektedir. Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalanılmaması esastır. Ayrıca İmar Kanunu’nun 31 ve 32’nci maddelerine göre yapı kullanma izni olmayan yapılara gerekli yaptırımların uygulanması gerekir.

Yasa koyucu kaçak yapılaşma ile mücadele amacıyla 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na da hüküm koymuştur. Anılan Kanun’un “İmar kirliliğine neden olma” başlıklı 184’üncü maddesinde; yapı ruhsatı alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi için bir yıldan beş yıla kadar, yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade eden kişiler için de iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası öngörüldüğü ifade edilmiştir. Kişinin ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yaptığı veya yaptırdığı binayı, imar planına ve ruhsatına uygun hale getirmesini ise devam eden fıkralardaki yaklaşımı ile teşvik etmiştir.

Yapı ruhsatı ile yapı kullanım izin belgesinin verildiği ana kuruluş belediyelerdir. Belediyelerin ayrıca kendisine sunulan projeye uygun olarak yapının inşa edilip edilmediğini kontrol, denetim ve yaptırım sorumluluğu vardır.

Tüm bu gerekçeler karşısında, belediye taşınmazlarının İmar Kanunu ve ilgili İmar yönetmeliklerine uygun olarak inşa edilmesi ve nihayetinde yapı kullanım belgesi alması gerekmektedir. Fay hatlarının yoğun olduğu ülkemizde imar mevzuatına uygun yapılaşma son derece hayatidir. İzmir gibi deprem kuşağında olan illerdeki belediyelerin bu konudaki sorumluluklarını daha titizlikle yerine getirmesi gerekir.

Karşıyaka Belediyesinin kullanımında olan taşınmazlarda yapılan denetim sonucunda, genel olarak taşınmazların yapı kullanım izin belgelerinin olduğu ancak iki adet taşınmazın yapı kullanım izin belgesinin olmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, bulguya katıldığını belirtmiş olup söz konusu hususun düzeltilmesine ilişkin işlemlere başlanılacağını ifade etmiştir.

Sonuç olarak; İmar Kanunu ve ilgili imar mevzuatı çerçevesinde bu yapılara ilişkin gerekli tetkiklerin yapılarak yapı kullanım izin belgesi için gerekli hukuki adımların atılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.