İdarenin ön mali kontrol faaliyetini yürütmek üzere bir birim oluşturmadığı ve "İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar" gereğince malî hizmetler biriminin ön malî kontrolüne tâbi malî karar ve işlemlere, ön mali kontrol uygulamadığı görülmektedir.

Konu 2015 yılı Sayıştay raporunda da yeralmaktadır.

Ön malî kontrol, harcama birimleri tarafından yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollerden oluşur. Malî hizmetler birimi tarafından yapılacak ön malî kontrol, Usul ve Esaslarda belirtilen kontroller ile idarelerce yapılacak düzenlemeler çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.

Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemler, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edilir. Malî karar ve işlemler harcama birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından da kontrol edilir. Malî hizmetler biriminin ön malî kontrolüne tâbi malî karar ve işlemler "İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar"ın dördüncü kısmında sayılmaktadır.

5018 sayılı Kanunun 60'ıncı maddesinde, mali hizmetler birimi tarafından yürütülecek hizmetler arasında, ön malî kontrol faaliyetine de yer verilmiş ve

5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 15’nci maddesinin son fıkrasında ise,

“5018 sayılı Kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasında malî hizmetler birimine verilen görevler, mahallî idarelerde ilgili mevzuatında yer alan hükümler çerçevesinde kurulacak birimler tarafından yerine getirilir. Bu maddede belirtilmeyen idarelerde söz konusu hizmetler, bu idarelerin mevcut yapılarında malî hizmetlerini yürüten birimler tarafından yerine getirilir.” denilmek suretiyle ön mali kontrol faaliyetinin mahallî idarelerde ilgili mevzuatında yer alan hükümler çerçevesinde kurulacak birimler tarafından yerine

getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla mahalli idarelerde ön mali kontrol faaliyetinin yerine getirilmesi için, öncelikle mevzuatına uygun şekilde mali hizmetler birimi içinde bir ön mali kontrol birimi oluşturulması gerekmektedir.

Ön mali kontrol faaliyetleri hem harcama birimleri hem de mali hizmetler birimi tarafından yürütülen iş ve işlemlerden oluşması sebebiyle, harcama birimleri ve mali hizmetler birimi tarafından yerine getirilecek hususların bir yönerge ile düzenlenmesi gerekir.

Bu çerçevede yapısı ve görev çerçevesi oluşturulan birime uygun görevlendirme yapılarak ön mali kontrol faaliyetinin başlatılması ve "İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar" gereğince malî hizmetler biriminin ön malî kontrolüne tâbi malî karar ve işlemlere ilişkin mali kontrol süreci uygulanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; aynen “2019 yılı içinde ön mali kontrol görevlisi görevlendirilmesi yapılıp İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde mali kontrol sürecine başlanılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak, bulgu konusu hususun devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.