Kamu İdaresi tarafından ihale edilen yapım işleri incelendiğinde, bir kısım alt yüklenici

sözleşmelerinde; ihale konusu işin tüm iş kalemlerinin, bir kısmında ise rakamsal olarak çok düşük birkaç iş kaleminin çıkarılarak neredeyse işin tamamının sözleşme konusu yapıldığı görülmüştür.

Yapım işlerinde alt yüklenici çalıştırılmasının dayanağı 4734 sayılı Kamu İhale

yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumluluklar sayılmış olup, aynı Kanun’un 30’uncu maddesinde alt yüklenicilerin sorumluluğundan bahsedilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesinde;

“İhale konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmeleri, sözleşme imzalamadan önce de alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunmaları istenebilir. Ancak bu durumda, alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.”

denilmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’inci maddesinin üçüncü fıkrası ile Yapım İşlerine İlişkin Tip İdari Sözleşmede işin tamamının hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde alt yüklenici çalıştırılabileceğini ifade etmektedir. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili hükmü ise bu durumun sınırını ortaya koymaktadır.

“İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.” hükmüyle korunmak istenen menfaat, işin ya tamamının ya da çok yüksek bir oranının alt yüklenicilere yaptırılarak iyi niyet kurallarıyla bağdaşmayacak şekilde ihlal edilebilmektedir.

Söz konusu durumun Kamu İhale Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "İdaremiz tarafından yapılacak ihalelerde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmeleri, sözleşme imzalanmadan önce de alt yüklenicilerin listesini İdaremizin onayına sunmaları istenecek olup

işlerin çok yüksek bir oranının yerine getirilebilmesi için alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmeyecektir. İlgili kanun ve yönetmeliklerin uygulanması için personellere gerekli eğitimler verilecek ve mevzuata hâkim olmaları sağlanacaktır."

denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi tarafından bulgu konusu husus kabul edilmiş olup ihale edilen işlerin çok yüksek bir oranının yerine getirilebilmesi amacıyla yükleniciler tarafından alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmeyeceği belirtilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’inci maddesinin üçüncü fıkrası ile Yapım İşlerine İlişkin Tip İdari Sözleşmede işin tamamının hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu hükümle korunmak istenen menfaat, işin ya tamamının ya da çok yüksek bir oranının alt yüklenicilere yaptırılarak iyi niyet kurallarıyla bağdaşmayacak şekilde ihlal edilmemesi olup işin tamamı ya da çok yüksek bir oranı alt yüklenicilere yaptırılmamalıdır.