İdare tarafından, muhtelif yolların yapımı ve onarımında kullanılmak üzere satın alınan bitüm malzemelerinin hatalı muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınırların kaydı” başlıklı 12’nci maddesinde, kamu idarelerince bütün taşınırların ve bunlara ilişkin işlemlerin kayıt altına alınmasının esas olduğu; 13’üncü maddesinde ise taşınır giriş ve çıkışlarının Taşınır İşlem Fişine dayanılarak yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “150-İlk madde ve malzeme hesabı” başlıklı 115’inci maddesinde; bu hesabın, kurumlarca satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Yönetmelik’in “258-Yapılmakta olan yatırımlar hesabı” başlıklı 204’üncü maddesinde ise, yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izleneceği, geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde ise işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacağı, “251-Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı” başlıklı 190’ıncı maddesinde de yeraltında ve yerüstünde inşa edilmiş her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapılar ile bunların eklenti ve bütünleyici parçalarının ve bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabının kullanılacağına yer verilmiştir.

Buna göre, asfalt yapımında kullanılan bitüm malzemeleri teslim alındığında 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabında muhasebeleştirilmeli, imalata gönderildiğinde veya yükleniciye teslim edildiğinde ise 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabına alınmalı ve yol yapım, bakım ve onarım işlerinin gerçek maliyetinin tespiti için mali tablolara bu şekilde yansıtılmalıdır. Belirtilen muhasebeleştirmeye bağlı olarak, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında takip edilen yatırımlardan tamamlananlar da 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabına alınmalıdır.

Yapılan incelemede, muhtelif köy ve bağlantı yollarının yapımı ve onarımında kullanılmak üzere satın alınan ve tamamı kullanılan 15.079.300,00 TL tutarındaki asfalt bitüm bedelinin doğrudan 630-Giderler Hesabında muhasebeleştirildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; 2023 yılı içerisinde alınan bitümlerin 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı kaydedildiği ve tespitler doğrultusunda kayıt işlemlerinin yapılacağı ifade edilmiştir.

Düzeltme işlemlerinin yılı içerisinde yapılmaması nedeniyle, İdarenin 2022 yılı mali tablolarında 630-Giderler Hesabının 15.079.300,00 TL fazla, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabının ise aynı tutar kadar eksik yer almasına neden olmuştur.

Sonuç olarak, asfalt yapımında kullanılmak için alınan bitüm malzemelerinin,

mevzuatında belirtilen şekilde muhasebe kayıtlarına alınması ve mali tablolara yansıtılması gerekmektedir.