Belediye şirketlerinin 2022 yılı mali tablolarının incelenmesinde, 2022 yılı dönem net zararının etkisiyle bazı şirketlerin sermayelerinin %50’nin üstünde karşılıksız kaldığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun “3. Sermayenin kaybı, borca batık olma durumu

a) Çağrı ve bildirim yükümü” başlıklı 376'ncı maddesinde,

“(1) Son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya çağırır ve bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.

(2) Son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhâl toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer...”

hükmü yer almaktadır.

6102 sayılı Kanun'un 376'ncı maddesinde, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının veya üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması durumunda yönetim kurulu ve genel kurul tarafından yerine getirilmesi gereken hususlar belirlenmiştir. Belirtilen hususların yerine getirilmemesi halinde, şirketin kendiliğinden sona ermesi veya iflasının istenmesi gibi müeyyideler hüküm altına alınmıştır.

Belediyenin doğrudan veya dolaylı olarak %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin 2022 yılı bilançolarına göre;

• Grand Plaza şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 193.461.091,56 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 169.018.613,86 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 87,37,

• İzdeniz şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 309.569.820,64 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 162.100.456,01 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 52,36,

• İzelman şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 661.023.609 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 401.083.919,70 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 60,68,

• İzmir Metro şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 451.413.617,20 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 379.760.990,17 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 84,13,

• İzulaş şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 1.061.710.691,86 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 667.713.099,86 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 62,89,

olarak görünmektedir.

Kamu idarei cevabında, Belediyenin hissedarı olduğu şirketlerin 6102 sayılı Kanun’un 376’ncı maddesine göre; öz varlık kaybı ve sermayesinin 2/3’ ünün kaybı ile ilgili olarak üçer aylık dönemlerde (Geçici Vergi dönemlerinde) yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen Özvarlık ve Sermaye kaybı raporları ile takip edildiği, Belediyenin hissedarı olduğu şirketlerin yönetim kurulunun talebi üzerine genel kurullarda ortakların onayı ile ilgili kanunlar çerçevesinde “Sermaye artışı ve Sermaye azaltımı” gibi yöntemlerle giderildiği ifade edilmiştir. Kamu idaresi tarafından verilen cevabın 6102 sayılı Kanun’un 376’ıncı maddesi ile diğer mevzuatta yer alan teknik iflas durumunda şirketler tarafından yapılması gereken iş ve işlemlerle ilgili olduğu, ancak Bulguda yer alan şirketlerin teknik iflasa uğramamasına ilişkin yapılan önleyici bir işleme yer verilmediği anlaşılmıştır.

Bu kapsamda, Büyükşehir Belediyesinin %50’den fazla hissesine sahip olduğu şirketlerin mali durumlarının 6102 sayılı Kanun'un 376'ncı maddesine göre değerlendirilerek şirketlerin sürekliliğinin sağlanmasına yönelik gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.