Kovancılar Belediyesinin, sahibi olduğu şirkete yaptığı hizmet alımı ödemelerinin hatalı olarak 241 Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına kaydedilmesi nedeniyle, 241 hesabının bakiyesinin, söz konusu Şirketin toplam sermaye tutarından fazla görülmesine sebep olduğu anlaşılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “241 Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı” başlıklı 181’inci maddesinde, 241 numaralı hesabın; mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararların, bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmektedir.

Yönetmelik’in 182’inci maddesinde, sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan 241 numaralı hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir denilmektedir.

Yönetmelik’in 183’üncü maddesinde, ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye tutarının bir taraftan 241 numaralı hesaba borç, ilgili diğer hesaplara alacak kaydedileceği ifade edilmektedir.

Yönetmelik’in “630 Giderler Hesabı” başlıklı 372’nci maddesinde, 630 numaralı hesabın, tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için kullanılacağı; 373’üncü maddesinde nakden veya mahsuben ödenen giderler bir taraftan 630 numaralı hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedileceği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede, Belediye şirketine yapılan personel hizmet alımı ödemelerinin 630 Giderler hesabı yerine 241 numaralı hesabın borcuna kaydedildiği görülmüştür.

Geçmiş dönemlerde de söz konusu ödemelerin 241 numaralı hesaba kaydedilmesiyle birlikte 2021 Yılı dönem sonu itibarıyla mali tablolarda 241 numaralı hesabın bakiyesi 18.795.593,57 TL olmuştur.

Kurumun, sermayesinin tamamı kendisine ait olan bir adet şirketi bulunmakta ve bu şirketin toplam sermayesi 10.000,00 TL olarak görünmektedir. Buna göre 241 numaralı hesap olması gerekenden 18.785.593,57 TL fazla görünmektedir.

Kamu idaresi hatalı uygulamanın 2022 yılı içinde düzeltildiğini ve söz konusu ödemelerin giderler hesabına yazılmaya başlandığını belirtmiştir. Ancak her ne kadar düzeltme işlemi yapılmış olsa da hatanın etkisi 2021 yılı mali tablolarında görünmektedir.

Ayrıca yapılan hatalı işlemin kümülatif toplamına bakıldığında bilançoyu tamamen etkilediği ve bilançonun aktif tarafının olması gerekenden çok daha yüksek görünmesine neden olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum bilanço gibi faaliyet sonuçları tablosunu da etkilemektedir. Zira Kurum 2021 yılında olumlu faaliyet sonucu vermiş olup şayet hizmet alımı için yaptığı harcamaları aktifleştirmek yerine gider yazmış olsaydı bu faaliyet sonuçları tablosunun gider bölümünü yükselteceğinden faaliyet sonucu da gerçekleşenden daha az görünecekti. Sonuçta yapılan hata kurumun mali görünümünü bütünüyle değiştirmiş ve gerçek olmayan bir görünüme sebebiyet vermiştir.

Sonuç olarak hatanın uygulamada düzeltilmiş olması yeterli olmayıp bilançonun sonraki yıl ve yıllarda gerçeğe uygun görünmesi için şimdiye dek yanlış yapılan kayıtların da mevzuat ve muhasebe ilkeleri doğrultusunda 241 hesabının sadece iştirak edilen şirketin sermayesini gösterecek biçimde düzeltilmesi gerekmektedir. Aksi halde hatalı işlemin sonucu gelecek yıllara da sirayet etmeye devam edecektir.