Karar Künyesi
Belediyeye ait binek araçların yakıt, HGS ve OGS giderleri ile görev kâğıtlarının incelenmesi sonucunda, gerek hafta içi gerekse resmi tatiller ile hafta sonlarında söz konusu araçların herhangi bir görev emri olmaksızın şehir dışına çıkarıldığı tespit edilmiştir.
237 sayılı Taşıt Kanunun “Kanunun şümulü” başlıklı 1’nci maddesinde belediyelere ait araçların bu Kanun kapsamında değerlendirileceği, “Taşıt verilecekler” başlıklı 4’ncü maddesinde ise emirlerine ve zatlarına binek otomobili verilenlerin (1) sayılı cetvelde, makam hizmetlerine tahsis edilen taşıtların (2) sayılı cetvelde gösterildiği belirtilmiştir.
Mezkûr kanunun “Cezalar” başlıklı 16’ncı maddesinde aynen;
“Bu Kanunun şümulüne giren taşıtları her ne suretle olursa olsun tahsis olunduğu işin gayrisinde veya şahsî hususlarda kullananlar veya kullanılmasına müsaade edenler veya kanunda yazılı olduğu şekilde kullanılmış gibi gösterenler veya kanunen bir makama veya işe tahsis olunmadığı hâlde hakikati tağyir ile bu taşıtlardan istifade eden ve ettirenler, bunların gidiş gelişine müsaade edenler veya kanuna aykırı olarak numara ve plaka verenlerle kullananlar veya kullanılmaya elverişli olduğu hâlde ekonomik ömrünü doldurduğu bahanesiyle yenileyen veya yeniletenler veya bu hususlar için masraf tahakkuk evrakını hazırlayan veya tasdik veya bunlara ait ita emirlerini vize edenler hakkında bir seneye kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu yüzden hâsıl olan masraf ve zararlar genel hükümlere göre tazmin ettirilir. Tekerrürü halinde verilecek hapis cezası iki aydan aşağı olamaz.”
Denilmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve iadesi” başlıklı 16’ncı maddesinde aynen;
“Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge araç ve gereçleri, yetki verilen mahaller dışına çıkaramazlar, hususi işlerinde kullanamazlar. Devlet memurları görevleri
icabı kendilerine teslim edilen resmi belge, araç ve gereçleri görevleri sona erdiği zaman iade etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk memurun mirasçılarına da şamildir.”
Denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde kendisine araç tahsis edilecek kişilerin 237 sayılı Kanun’da çok sınırlı olarak sayıldığı, mezkûr Kanunda belirtilen unvanlar dışında kimsenin emrine ve zatına araç tahsis edilemeyeceği açıkça anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, Müdürlüklere tahsis edilen Avrupa menşeli makam araçların; Belediyenin müdür ve üzeri pozisyonlarında bulunan birçok kişi tarafından, şahsına tahsis edilmiş gibi şoförlü veya şoförsüz olarak kullanıldığı, araçların resmi tatil ve hafta sonlarında Belediye garajına bırakılması gibi bir uygulamanın bulunmadığı, araçların kişisel kullanımının olup olmadığına ilişkin herhangi bir takibin yapılmadığı tespit edilmiştir.
Her ne kadar yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırı olsa da bir an için söz konusu kişilerin emir ve zatlarına araç tahsis edilmesinin Belediye hizmetlerinin devamlılığı gereği doğru olduğu düşünülse bile, araçların herhangi bir görev emri olmaksızın özellikle hafta sonları ve resmi tatillerde il dışında şahsi işlerinde kullanılmasının hiçbir izahı bulunmamaktadır.
İlgili müdürlüklerden alınan akaryakıt giderleri, araç görev kâğıtları, bankalardan alınan HGS ve OGS geçiş bilgileri, İnsan Kaynakları Müdürlüğünden alınan geçici görevlendirme yazıları ile belediye personelinin izinli olduğu tarihlerin incelenmesi sonucunda; 2018 yılı içerisinde çeşitli tarihlerde birçok binek aracın herhangi bir görevlendirme bulunmaksızın Şanlıurfa ili dışında bulunan farklı gişelerden geçiş yaptığı tespit edilmiştir.
Ayrıca, bazı araçların şehir dışına çıkmadan önce akaryakıtlarının Belediye kaynakları ile karşılandığı, bazı kişilerin yıllık izinde oldukları dönemlerde araçlar ile birlikte il dışına seyahat ettikleri görülmüştür.
63 B 6456 plakalı araç için örnek verecek olursak;
21.04.2018 Cumartesi günü saat 13:49 da Mersin Gişeler Girişi,
10.05.2018 Perşembe günü saat 18:00 da Gaziantep Doğu Kapısı,
13.06.2018 Çarşamba günü saat 17:16 da Hatay/Reyhanlı,
03.08.2018 Cuma günü saat 22:26 da Mersin Gişeler Girişi,
17.10.2018 Çarşamba günü saat 11:59 Kahramanmaraş Piazza AVM,
04.11.2018 Pazar günü saat 01:01 Gaziantep Nurdağı,
Gişelerinden ve adı geçen noktalardan giriş çıkış yaptıklarına dair HGS kayıtları mevcuttur.
Yukarıda plakası verilen aracı kullanan kişinin 10.05.2018 ile 12.05.2018 tarihleri arasında iki günlük yıllık izinde iken söz konusu araca Belediye imkânları ile akaryakıt doldurulduğu tespit edilmiştir.
63 BA 284 plakalı başka bir araç için örnek verecek olursak;
07.01.2018 Pazar günü saat 03:46 da Adana Ceyhan Gişeleri,
11.02.2018 Pazar günü saat 02:27 de Mersin Gişeleri,
15.04.2018 Pazar günü saat 05:01 Kahramanmaraş Göksun,
16.06.2018 Cumartesi günü saat 16:21 Sivas Merkez,
19.10.2018 Cuma günü saat 15:17 Gaziantep Batı Gişeleri,
27.12.2018 Perşembe günü saat 06:51 Gaziantep Batı Gişelerinden geçişlerin bulunduğu tespit edilmiştir.
Diğer araçlarla ilgili olarak da Adana, Niğde, Ankara gibi şehirlerde bulunan gişelerden geçiş yapmalarına ilişkin örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, belediye araçlarının bu şekilde şahsi amaç doğrultusunda kullanılmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği açıktır. Söz konusu suiistimallerin önlenmesi adına Belediye araçlarının görev dışında hafta sonları Belediyede bırakılması, yıllık izin gibi durumlarda personel tarafından kullanımının önüne geçilmesi, kontrolün sağlanması amacıyla takip sistemi oluşturulması sağlanmalıdır.
Kamu idaresi cevabında; "Söz konusu suiistimallerin önlenmesi adına kurum araçlarının görev dışında hafta sonları kurumda bırakılmasına, yıllık izin gibi durumlarda personel tarafından kullanılmasının önüne geçileceği ve kontrolün sağlanması amacıyla hali hazırda bulunan araç takip sistemi daha verimli kullanılacaktır. Bu konuda 31.05.2019. tarih ve
211 sayılı yazımız ile tüm müdürlüklere yazı yazılarak müdürlüklere tahsis edilen araçların amacı dışında kullanılmaması hakkında yazı yazılmıştır. Tasarruf tedbirlerine gerekli özen gösterilecektir." denilmektedir.
Sonuç olarak Belediye tarafından verilen cevaptan da anlaşılacağı üzere bulgu konusuna iştirak edilmiştir. Gerekli işlemlerin yapılması için talimatların verildiği ifade edilmiştir. Belediye Başkan Yardımcıları dâhil tüm personelin kullandığı araçlarla ilgili kapsamlı takip sisteminin oluşturulması, araçların şahsi işlerde kullanımının önüne geçilmesi, hem ilgili sorumluların cezai müeyyidelerle karşı karşıya kalmamaları hem de tasarruf tedbirleri açısından önem arz etmektedir. Bulgu konusu ile ilgili gerekli işlemlerin yapılıp yapılmadığı takip eden denetimlerde kontrol edilecektir.