Van Özalp Belediyesi 2018 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan ve bu ruhsata esas işyeri açma izni harcını ödemeden faaliyet yürüten işletmelerin olduğu tespit edilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci maddesinde; "Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması işyeri açma izni harcına tabidir." denilmektedir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatlandırılması ve denetlenmesine dair iş ve işlemleri kapsayan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”in “İşyeri açılması” başlıklı 6 ncı maddesinde ise, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılıp çalıştırılabilmesi için yetkili idare konumundaki Belediyeden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması gerektiği; aksi takdirde, ruhsat alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idarece kapatılacağı ifade edilmiştir.

29.11.2018 tarihi itibarıyla yerinde gerçekleştirilen denetimler sırasında, Zabıta Müdürlüğü veri tabanından alınan bilgilere göre; Kurumun yetki ve görev sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi 581 işyeri bulunmasına rağmen bunlardan yalnızca 137 işyerinin ruhsatlandırılmış şekilde çalışmakta olduğu tespit edilmiştir.

11.04.2007 tarih ve 26490 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan “Belediye Zabıta Yönetmeliği”nin 10'uncu maddesi uyarınca, ruhsatsız olarak açılan veya ruhsata aykırı olarak işletilen işyerleriyle ilgili olarak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapmak Belediye zabıtasının görevleri arasında bulunmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38'inci maddesinde; kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu oldukları, hükme bağlanmıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38'inci maddesinin (f) bendinde, belediye başkanı “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” le özellikle görevli ve yetkili kılınmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 102' nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve yetkiler, Belediye Gelirleri Kanunu uygulaması yönünden Belediye Başkanı tarafından kullanılır” denilmekte olup, bu hüküm uyarınca belediye gelirleri açısından, Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç, mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve yetkiler belediye başkanı tarafından kullanılacaktır.

Bu verilerden hareketle, hem kamu sağlığı ve güvenliği bakımından hem de Belediyenin gelir kaybının önlenmesi bakımından; ruhsatsız olarak faaliyet gösterdikleri anlaşılan işyerleri için idari ve mali mevzuatında öngörülen iş ve işlemlerin yapılmasının gerektiği değerlendirilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; Vatandaşların İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatlarının alınması için Zabıta Müdürlüğü ekiplerince gerekli çalışmaların başlatıldığını ifade etmiştir.

Sonuç olarak 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”de; sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının alınması gerektiğine ilişkin hüküm bulunmaktadır. Bu kapsamda mevzuat gereği ruhsatsız olarak faaliyet gösterdikleri anlaşılan işyerleri için idari ve mali mevzuatında öngörülen iş ve işlemlerin yapılması gerekmekte olup İdare bulguya iştirak etmiştir. Bulgu konusu tespitin yerine getirilip getirilmediği ve uygulamanın devam ettirilip ettirilmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.