Karar Künyesi
Bazı duran varlık hesaplarının birikmiş amortisman tutarlarının, ilgili duran varlığın kayıtlı değerinden yüksek olduğu ve varlık grubunda kayıtlı varlık bulunmasına rağmen bazı varlıklar için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-)” ile ilgili 202’nci maddesinde; bu hesabın maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanıldığı ifade edilmiştir.
04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 47) Amortisman ve Tükenme Payları Tebliği ile kamu idarelerinin duran varlıklarından hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı, buna ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranları belirlenmiştir.
Mezkur Tebliğ’e göre kamu idarelerinde muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran varlıklardan; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252 Binalar Hesabında yer alan taşınmazlar ile 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı, 255 Demirbaşlar Hesabında yer alan taşınırlar için amortisman ayrılması gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması gerekmekte olup duran varlıklar tamamen amorti edilene kadar amortisman ayrılması gerekmektedir. Bu nedenle duran varlıklar için ayrılan birikmiş amortisman tutarları, maddi duran varlıkların kayıtlı değerlerinden fazla olamayacaktır.
Yapılan incelemede, aşağıda ayrıntıları gösterildiği üzere, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı ve 256 Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabındaki kayıtlı maddi duran varlıklar için ayrılan birikmiş amortisman tutarlarının, maddi duran varlıkların kayıtlı değerinden toplam 32.562.695,25 TL fazla olduğu görülmüştür.
Tablo 9:Duran Varlıkların Kayıtlı Değerinden Fazla Ayrılan Amortismanlar Tablosu
Hesap Kodu | Maddi Duran Varlık | Kayıtlı Değeri (TL) | 257-Birikmiş Amortisman Tutarı (-) (TL) | Fark (TL) |
253.01.09 | Diğer | 0,00 | 18.359,48 | -18.359,48 |
253.02.01 | Tarım ve Ormancılık Makineleri | 0,00 | 37.407,44 | -37.407,44 |
253.02.05 | Güç Elektroniği ve Basınçlı Makineler ile Aletleri | 0,00 | 7.383,90 | -7.383,90 |
253.02.09 | Ayırma, Sınıflandırma Makineleri | 0,00 | 39.340,51 | -39.340,51 |
253.05.01 | Diğer | 0,00 | 13.827,67 | -13.827,67 |
253.07.01 | Diğer | 0,00 | 328.697,03 | -328.697,03 |
253.07.03 | Diğer | 0,00 | 2.141.269,24 | -2.141.269,24 |
253.08.06 | Diğer | 0,00 | 2.425.063,97 | -2.425.063,97 |
253.08.09 | Diğer | 0,00 | 2.000,00 | -2.000,00 |
256 | Hizmet İmtiyaz Varlıkları | 0,00 | 27.549.346,01 | -27.549.346,01 |
TOPLAM | 0,00 | 32.562.695,25 | -32.562.695,25 |
Diğer yandan aşağıda ayrıntısı gösterilen ve toplam değeri 158.606.533,33 TL olan maddi duran varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Tablo 10:Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar Tablosu
Hesap Kodu | Maddi Duran Varlık | Kayıtlı Değeri (TL) | 257-Birikmiş Amortisman Tutarı (TL) |
251 | Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 61.389.508,51 | 0,00 |
252 | Binalar | 44.290.072,15 | 0,00 |
253 | Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı | 34.047.851,97 | 0,00 |
254 | Taşıtlar | 16.297.021,55 | 0,00 |
255 | Demirbaşlar | 2.582.079,15 | 0,00 |
TOPLAM | 158.606.533,33 | 0,00 |
Netice itibarıyla; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabı bulunan varlıklar için hiç amortisman ayrılmaması, fazla amortisman ayrılması ve kayıtlarda olmadığı halde amortisman ayrılması mali tablolarda yer alan 257 Birikmiş Amortismanlar
Hesabı, 630 Giderler Hesabı ve 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu Hesabı’nda hataya neden olduğundan mali tablolarda yer alan bu hesapların gerçek durumu yansıtmadığı değerlendirilmektedir.