Karar Künyesi
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinin “f” bendinde; “7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50'sinden sonra kalacak %50'si” hükmü yer almaktadır.
Aynı kanunun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin “ f ” bendinde ise;
“…durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek…” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinde “durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek” görevinin Büyükşehir Belediyelerine ait olduğu ve buraların işletilmesinden elde edilen gelirin %50’sinin İlçe Belediyelerine nüfusları oranında aktarılması hususu açıkça düzenlenmiştir.
2018 yılında Ordu Büyükşehir Belediyesinin 1.003.539,72 TL otopark geliri elde ettiği ve ilçe belediyelerine aktarma yapmadığı tespit edilmiştir.
Tablo 3: 2018 Yılına Ait Otopark Kira Gelirlerinin İlçelere Dağılımı
OTOPARK TOPLAM GELİRİ : 1.003.539,72 TL | |||||
DAĞITILACAK OTOPARK PAYI %50 Sİ : 501.769,86 TL | |||||
İLÇE | OTOPARK GELİRİ %50 | NÜFUSU | ORANI | ALACAĞI PAY TUTARI | |
1 | ALTINORDU | 501.769,86 | 200.807 | 26,01 | 130.510,34 ₺ |
2 | ÜNYE | 501.769,86 | 126.702 | 16,41 | 83.817,33 ₺ |
3 | FATSA | 501.769,86 | 116.154 | 15,05 | 75.516,36 ₺ |
4 | PERŞEMBE | 501.769,86 | 33.253 | 4,31 | 21.626,28 ₺ |
5 | KUMRU | 501.769,86 | 31.438 | 4,07 | 20.422,03 ₺ |
6 | KORGAN | 501.769,86 | 30.545 | 3,96 | 19.870,08 ₺ |
7 | GÖLKÖY | 501.769,86 | 29.852 | 3,87 | 19.418,49 ₺ |
8 | ULUBEY | 501.769,86 | 26.737 | 3,46 | 17.361,23 ₺ |
9 | MESUDİYE | 501.769,86 | 26.287 | 3,41 | 17.110,35 ₺ |
10 | AKKUŞ | 501.769,86 | 23.369 | 3,03 | 15.203,62 ₺ |
11 | AYBASTI | 501.769,86 | 22.783 | 2,95 | 14.802,21 ₺ |
12 | GÜRGENTEPE | 501.769,86 | 16.929 | 2,19 | 10.988,75 ₺ |
13 | İKİZCE | 501.769,86 | 16.451 | 2,13 | 10.687,69 ₺ |
14 | ÇATALPINAR | 501.769,86 | 14.954 | 1,94 | 9.734,33 ₺ |
15 | ÇAYBAŞI | 501.769,86 | 13.922 | 1,80 | 9.031,85 ₺ |
16 | ÇAMAŞ | 501.769,86 | 11.851 | 1,54 | 7.727,25 ₺ |
17 | KABATAŞ | 501.769,86 | 11.375 | 1,47 | 7.376,01 ₺ |
18 | KABADÜZ | 501.769,86 | 9.619 | 1,25 | 6.272,12 ₺ |
19 | GÜLYALI | 501.769,86 | 8.904 | 1,15 | 5.770,35 ₺ |
TOPLAM | 771.932 | 100% | 501.769,86 ₺ |
Bu nedenle faaliyet sonuçları tablosunda “Otopark İşletmesi Gelirleri” kalemi 501.769,86 TL fazla görünmektedir.
Kamu idaresi cevabında; "5216 Sayılı Biiyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesi gelirleri” başlıklı 23 üncü maddesinin (f) bendinde; “ 7 nci maddenin
(f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50’sinden sonra kalacak %50’s i” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 7 inci maddesinin (f) bendine ise; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek... ” hükmüne yer verilmiştir.
Kanun Koyucu aynı Kanununun yine 7 inci maddesindeki (i), (j), (1), (m), (p), (r), (s), (t), (v) ve (y) bentleri ile 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinde bir çok kez “işletmek” , “işlettirmek” ve “kiraya vermek” kavramlarına birlikte ve/veya ayrı ayrı yer vermiştir. Kanun Koyucunun kavramların kullanımındaki ayrıma özen gösterdiği anlaşılmaktadır. 5216 sayılı Kanunun 7 inci maddesinin (f) bendinde “isletmek islettirmek ve kiraya vermek” kavramları bir arada iken mezkûr 23 üncü maddenin (T) bendinde sadece ve bilinçli olarak “işletmek” kavramına yer verilmiştir. Kanun Koyucu söz konusu otoparklardan elde edilen gelirin her türlüsünde pay verilmesini murad etse idi ona göre hükmü tanzim edeceği değerlendirilmiştir.
Büyükşehir Belediyemiz, tespit ettiği park yerlerini, sermayesinin tamamına sahip olduğu Orbel A.Ş.’ye devretmektedir. Anlaşılacağı gibi belediyemiz otopark yerinin işletilmesinden otopark geliri elde etmemekte, Orbel A.Ş.’den alınan kira gelirini elde etmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan izahat çerçevesinde belediyemizin otopark yerlerinden elde ettiği kira gelirinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine %50 oranında dağıtılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmiştir." denilmektedir.
Sonuç olarak 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f) bendine göre Büyükşehir Belediyeleri durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini işletebilir, işlettirebilir veya kiraya verebilir. Aynı Kanunun 23’üncü maddesinin (f) bendinde ise bu yerlerin işletilmesinden elde edilecek gelirlerin %50’sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine nüfuslarına göre dağıtılmasına hükmolunarak; bu belediyelerin, bu gelirlerden bir pay verilmesi yoluyla desteklenmesi amaçlanmıştır. Büyükşehir Belediyesinin bu yerlerin işletilme hakkının devredilmesiyle elde
ettiği gelirlerden ilçe ve ilk kademe belediyelerine pay vermemesinin, yukarıda yer verilen hükmün amacına aykırı olduğu değerlendirilmektedir.