Belediye ile Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM- BEL-SEN) arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde sosyal ve kültürel destekler ile belediyenin çeşitli imkânlarından yararlanma gibi mevzuatında öngörülmeyen hükümlere yer verildiği görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32’nci maddesine göre; 27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı KHK'nın Ek 15'inci maddesi hükümleri

çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediye başkanı arasında, Toplu Sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilecektir.

4688 sayılı Kanun uyarınca 2020 ve 2021 Yıllarını Kapsayan 28.08.2019 tarih ve 2019/1 No’lu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme bölümünün “Sosyal Denge Tazminatı” başlıklı 1’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında ise; Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32’nci maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarın en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100’ü olduğu, sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Aktarılan yasal düzenlemeden anlaşılacağı üzere, sosyal denge sözleşmesi konusu kapsamında; görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı düzenlenebilecektir. İdarenin sosyal denge tazminatı ödemelerinin incelenmesi neticesinde; Belediye ile TÜM-BEL-SEN arasında akdedilen sosyal denge tazminatı konulu toplu iş sözleşmesinde, sosyal ve kültürel faaliyetler ile belediyenin çeşitli imkânlarından yararlanma vb. konularda mevzuata aykırı hususların yer aldığı tespit edilmiştir. Şöyle ki;

Belediye ile TÜM-BEL-SEN arasında akdedilen ve 01.01.2020-31.12.2021 döneminde geçerli olan Toplu İş Sözleşmesi (sosyal denge sözleşmesi)’nin;

“Kreş (Çocuk Bakım Evi)” kısmındaki 14’üncü maddesinde;

“Bu Toplu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Belediyenin mevcut ta da açacağı kreş veya anaokullarından çalışanların çocukları ücretsiz yararlanır.

a)Çocukların sürekli ve düzenli sağlık kontrolleri işverence yaptırılır”

“Sosyal Çalışmalardan Yararlanma” kısmındaki 15’inci maddesinde;

“a) Belediyenin mülkiyetinde ve kendi varlıkların üzerinde kurulu olup, belediye tarafından işletilen kamp, spor, kültürel ve benzeri tesislerden çalışanların eş ve çocukları ücretsiz olarak yararlandırılır.

…

c) Toplu konut alanı temini: çalışanlardan kendisine ve eşine ait konutu bulunmayan, yapılan konutlarda adına tahsis edilenler hariç, çalışanların talebi halinde, işveren sendika üyelerine kurmuş ve kuracak olduğu kooperatife imkanları nispetinde rayiç bedeli üzerinde 6 yıl süreli arsa temin etmesi, belediyenin kendi imkanları yok ise diğer belediyelerden temin edilmesi yönündeki çalışmaya yardımcı olur.

…

e) Belediye, çalışanların talebi halinde hastalanma, cenaze, düğün, taşınma gibi ihtiyaçlarında kurumun araçlarından ücretsiz yararlandırılır.”

“Sosyal Haklar” başlıklı beşinci bölümün “Ulaşım” başlıklı 22’nci maddesinde;

1. Çalışanların işyerlerine geliş gidişleri için emsal kurumlardaki örnekleri de dikkate alınarak Belediyenin şehir içi ulaşım olanaklarından ücretsiz olarak yararlanır…

   “Diğer haklar ve ücretli izinler” başlıklı 23’üncü maddesinde;

   
   

   …

   
   

2. 8 Mart Dünya Kadınlar Gününde kadın çalışanlar ücretli izinli sayılır.”

denilmektedir.

Sosyal denge sözleşmesinde mevzuatta yer verilmeyen hususların düzenlenerek sözleşme kapsamının genişletilmesi suretiyle farklı ödemelere ve konulara ilişkin hükümlerin konulmaması yalnızca sosyal denge tazminatı ödenmesi ile ilgili düzenlemelere yer verilmesi gerekmektedir.