2020/660406 ihale kayıt numaralı, 105.837.684,00 TL sözleşme bedelli İstanbul Geneli (İBB Sorumluluğundaki) Ana Arterlerde ve Meydanlarda, Yağmursuyu Hatları ve Açık Kanalların Temizlenmesi ile Kanal Görüntüleme, Yağmursuyu Göllennmeleri, Sel Baskınları, Kar ve Buzlanma ile Mücadele Çalışmaları Hizmet Alımı İşi kapsamında olmayan mal alımı niteliğindeki nakliye dâhil tuz alımının yeni birim fiyat oluşturulması suretiyle ihale kapsamında temin edildiği tespit edilmiştir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2020/495054 ihale kayıt numaralı İBB Sorumluluğundaki İstanbul Geneli Ana Arterlerde ve Meydanlarda, Yağmursuyu Hatları ve Açık Kanalların Temizlenmesi ile Kanal Görüntüleme, Yağmursuyu Göllenmeleri, Sel

Baskınları, Kar ve Buzlanma ile Mücadele Çalışmaları ihalesi 309.237.665,70 TL bedelle İSFALT AŞ üzerine kalmış ve 17.11.2020 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme tarihi itibariyle İş'in süresi 01.12.2020 - 01.12.2023 tarihleri arası olarak belirlenmiştir. Buna göre İSFALT AŞ bu tarihler arasında İBB’ye karşı taahhüt altına girmiştir.

İSFALT AŞ’nin İBB’ye karşı söz konusu taahhüdü yerine getirmek amacıyla 4734 sayılı Kanun'un 21'inci maddesinin (b) bendi uyarınca pazarlık usulü ile 2020/660406 ihale kayıt numaralı İstanbul Geneli (İBB Sorumluluğundaki) Ana Arterlerde ve Meydanlarda, Yağmursuyu Hatları ve Açık Kanalların Temizlenmesi ile Kanal Görüntüleme, Yağmursuyu Göllennmeleri, Sel Baskınları, Kar ve Buzlanma ile Mücadele Çalışmaları Hizmet Alım İşi'ni ihale ettiği görülmüştür. Yapılan ihale sonucunda 16.12.2020 tarihli 105.837.684,00 TL bedelli ve 4 ay süreli sözleşme imzalanarak işe 17.12.2020 tarihinde başlanmıştır. Buna göre işin bitiş tarihi ise 16.04.2021’dir. Sözleşme süresi, mevzuata uygun olmayan sebeplerle toplamda 349 gün olmak üzere 6 defa uzatılmıştır.

Sözleşmenin yürürlüğünü sürdürdüğü 17.12.2020 ile 16.04.2021 tarihleri arasında sözleşme kapsamındaki kışla mücadele çalışmaları son bulmuş ve 6 ayrı süre uzatımı ile toplamda 349 günlük süre uzatımı boyunca İş'in KÇ.ÖZEL-1, KÇ.ÖZEL-3 ve KÇ.ÖZEL-4 pozlarında bulunan işler yapılmıştır.

KÇ.ÖZEL-1 pozunda asgari 360 hp motor gücünde 6x4 konfigürasyona sahip, yağmursuyu hatlarının temizliğinde kullanılan, ekipmanlarla donanmış özel temizlik aracının (kombine) 1 saatlik aktif çalışma ücreti; KÇ.ÖZEL-3 pozunda en az 80 hp gücünde pikap (kamyonet) ve şoför dahil 3 kişilik ekip ile baca, ızgara ve açık-kapalı kanal temizliği yapılması ve KÇ.ÖZEL-4 pozunda görüntüleme ekip ve ekipmanları ile donatılmış ve asgari 100 hp minibüs tipi araç ile ø 200 - ø 1600 mm dahil her çapta yağmursuyu borularının görüntülenmesi incelenmesi ve değerlendirilmesi işleri tarif edilmektedir.

İSFALT AŞ'nin 01.12.2020 - 01.12.2023 tarihleri arasında yüklenicisi olduğu 2020/495054 ihale kayıt numaralı İş kapsamında asıl işveren olan İBB Yol Bakım ve Altyapı Koordinasyon Daire Başkanlığı, Şirketten tuz temin edilmesini istemiş, 31.01.2022 tarihli fatura ile tuz Konya’dan faturası karşılığı satın alınmış ve 28.03.2022 tarihli yeni birim fiyat oluru ile 2020/660406 ihale kayıt numaralı, 105.837.684,00 TL sözleşme bedelli İş kapsamında tuz temini gerçekleştirilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde

aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin birarada ihale edilemeyeceği düzenlemesi yer almaktadır.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 25’üncü maddesinde mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin sözleşmeye esas proje içinde kalması, İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması şartlarıyla ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği ifade edilmiştir.

4735 sayılı Kanun hükümleri uyarınca bir iş kapsamında iş artışı yapılmasının koşulları bulunmaktadır. Bunlardan biri artışa konu olan işin sözleşmeye esas proje içinde kalması gerekliliğidir. Nakliye dahil tuz alımı işi başlı başına mal alımı işi olup, tuzun ilgili firmasından alınarak İBB’nin gösterdiği deposuna nakledilerek teslim edilmesini içermektedir. Tipik bir mal alımı işi olan nakliye dahil tuz alımının hizmet alımı İşi kapsamında yeni birim fiyat oluşturulması suretiyle temini doğru değildir. Kaldı ki tuz alım işinin esas proje ile ilgisi de bulunmamaktadır. Zira sözleşme kapsamındaki kışla mücadele işi son bulmuş, sözleşmenin uzayan sürelerinde kanal görüntüleme ve temizleme işleri ile ilgili pozlar yerine getirilmiş, süre uzatımlarının da sonuna gelinmişken tipik bir mal alımı işi olan nakliye dahil tuz temini yapılarak hizmet alımı niteliğinde olan dosya kapsamına alınmıştır. İş artışı yapılmasının bir diğer koşulu İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması halidir. Nakliye dâhil tuz alımı işi tipik bir mal alım işi olup asıl iş kapsamında yapılmasını gerektirecek hiçbir teknik veya ekonomik gerekçe bulunmamaktadır. Nakliye dahil tuz temin edilmesi işinin ayrı bir ihale yapılması suretiyle gerçekleştirilmesi ihale mevzuatı uyarınca bir gereklilik değil zorunluluktur.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından ülkemizi ve İstanbul’u etkisi altına alan zorlu kış koşulları altıdan tuz stoğunda yaşanan sıkıntı sebebiyle İdare’den tuz temini hususunda talep geldiği, can ve mal kaybına sebep olunmaması adına hızlı aksiyon alınması gerekliliğinin oluştuğu, bu nedenle bulgu konusu yapılan duruma sebebiyet verildiği, bundan sonra yapılacak olan alımlarda mevzuat hükümlerine riayet edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç itibariyle, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda yazılı olan koşullar gerçekleşmedikçe iş artışı yapılmaması, hizmet alımı niteliğindeki işler kapsamında mal alımı niteliği taşıyan ve asıl işten ayrılması teknik veya ekonomik olarak mümkün olan işler için ayrı

bir ihale yapılması gerekmektedir.