Belediye Başkan Yardımcılığına yapılan atamaların incelenmesi sonucunda, söz konusu atamaların görevde yükselme eğitim ve sınavına tabi tutulmadan müdürlüğe sınavsız girişin bir yöntemi haline getirildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49’uncu maddesinin 7’nci fıkrasında; “Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı, zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000'e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3'ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir. Bu şekilde görevlendirme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez ve belediye meclisinin görev süresini aşamaz. Sosyal güvenlik prim ve benzeri giderlerden kurum karşılıkları belediye bütçesinden karşılanır.” hükmü yer almaktadır.

22.02.2007 tarihli ve 26442 sayılı Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in ekinde yer alan normlarla sınırlı olmak üzere memurlar arasından belediye başkan yardımcısı atanabilir.

Ayrıca belediye başkan yardımcılığı görevi, Görevde Yükselme Yönetmeliği’nde sınava tabi kadrolar arasında yer almamaktadır.

05.02.2000 tarihli 23953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve İl Özel İdareleri ve Belediyelerin Kurdukları Birlik, Müessese ve İşletmeler İle Bunlara Bağlı Döner Sermayeli Kuruluşlardaki Memurların Görevde Yükselme Esaslarına

Dair Yönetmelik’in “Hizmet grupları arasında geçişler” başlıklı 19’uncu maddesinin 2’nci fıkrasında; “Kurum içinden aynı alt hizmet grubu içinde kalmak kaydıyla sınav yapılmaksızın, ancak görevin özel belirleyici nitelikleri aranmak şartıyla, farklı görevlere atama mümkündür.” denilmektedir.

Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliği'nin “Hizmet grupları arasında geçişler” başlıklı 20’nci maddesinin (c) bendinde: “Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde, en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, aranan şartları taşımaları kaydıyla, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan “yönetim”, “araştırma–planlama” ve “hukuk” hizmetleri gruplarında gösterilen kadrolara sınavsız atanabilir. Bu Yönetmelik kapsamındaki diğer kadrolara sınavsız atanmak için altı ay çalışmış olmak şartı aranmaz.” hükmü yer almaktadır.

Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in ilgili maddelerinde 07.05.2014 yılında değişikliğe gidilmiştir. “Hizmet grupları arası geçişler” başlıklı 20’nci maddesinin (c) bendinde yer alan “araştırma-planlama” ibaresi “araştırma, planlama ve savunma hizmetleri” şeklinde değiştirilmiş, aynı bentte yer alan “ve hukuk” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere belediyelerin şartları taşıyan bir memuru, belediye başkan yardımcılığına atadıktan sonra bu kişiyi daha alt görev olarak müdürlük kadrosuna atayabilir.

Polatlı Belediyesinde başkan yardımcılığına atandıktan sonra müdürlük kadrosuna atanan personelle ilgili ayrıntılı tablo aşağıdadır.

Tablo 16: Başkan Yardımcılığından Müdürlük Kadrosuna Atananlara İlişkin Liste

Polatlı Belediye Başkan Yardımcılığına yapılan atamalar incelendiğinde, söz konusu atamaların Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu görülmüşse de kısa süreli atamaların söz konusu kişilerin müdürlüğe sınavsız geçişi için yapıldığı anlaşılmıştır.

Kamu idaresi cevabında; “5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. Maddesi gereği belediye başkan yardımcısı atama yetkisi belediye başkanına verilmiştir. Yapılan atamalarda herhangi bir usulsüzlük bulunmamaktadır. İhtiyaç doğrultusunda Kişinin rızası alınarak bir alt görev olan müdürlük kadrolarına atamalar yapılmıştır.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesi gereğince Belediye Başkanının onayı ile başkan yardımcılığından müdürlük kadrosuna atamaların yapıldığını belirtmiştir.

Mahalli İdareler Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği üst kadrolardan alt kadrolara atanma hususunda öncelikle üst görevde 6 ay çalışma şartını aramaktadır. Daha önceki Yönetmelik de bu maddenin olmadığı düşünüldüğünde Kanun koyucunun, bu durumun kötüye kullanılmasını önlemeyi amaçladığı görülmektedir. Kanun koyucu bu madde ile üst görevden alt göreve atanacak kişileri yalnızca sınav şartından muaf tutmayı amaçlamaktadır.

Ayrıca, Kanun’un Belediye Başkanına tanıdığı atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu yetkinin müdürlüğe sınavsız geçişin bir yönetimi gibi kullanımına hukuken imkân bulunmadığı ehliyet ve liyakat sahibi kişilerin seçilmesinin esas olduğu açıktır.

Bulgumuzda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, Başkan Yardımcılığı kadrosundan müdürlük kadrosuna yapılan çok sayıda atamanın müdürlüğe sınavsız geçiş için yapıldığı bunun da 657 sayılı Kanun’un temel ilkelerinden olan kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğu değerlendirilmiştir.