Kamu İdaresi tarafından belediye şirketi üzerinden istihdam edilen personelin 2021 yılı ücretlerinin 2022 yılında tahakkuk ettirildiği görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve Ücretin Ödenmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde, ücretin en geç ayda bir ödeneceği; “Ücretin Gününde Ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçinin, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği ve gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 20’nci maddesinde, belediyelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebileceği; bu kapsamdaki şirketlerde işçilerin işe alımı, işçilere ilişkin personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınırları, ilk defa alınacak işçilere ilişkin belirlenecek ölçütleri esas alarak yıllık sınırlamaları ve bu kapsamdaki alımlar ile harcamaları izlemeye ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı’nın yetkili

olduğu ifade edilmiştir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak çıkarılan İl Özel İdareleri, Belediyeler Ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul Ve Esaslar’ın “Personel Giderlerinin Toplam Giderler İçindeki Payına İlişkin Üst Sınır” başlıklı 5’inci maddesinde, İdarelerin şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderlerinin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamayacağı; bu oranın büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanacağı; yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “63 Gider Hesapları” başlıklı 262’nci maddesinde, hesap grubunun faaliyet dönemine ilişkin olarak tahakkuk ettirilen her türlü giderin, ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak izlenmesi için kullanılacağı; “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde, faaliyet döneminin mali yılı ifade ettiği; “Temel Kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinde, dönemsellik kavramının kamu idarelerinin faaliyetlerinin belirli dönemlerde raporlanması ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasını ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde, Kamu İdaresi tarafından belediye şirketinden istihdam edilen personele ilişkin 2021 yılı ücretlerinin 2022 yılında tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu durum, 2021 yılına ilişkin personel giderleri üst sınırının doğru hesaplanamamasına, 2022 yılı 630 Giderler Hesabı ve faaliyet sonuçlarının 8.241.796,13 TL fazla görünmesine yol açtığı değerlendirilmektedir.

Kamu İdaresi cevabında, ödemeye esas miktarın ilgili personele 2021 yılı içinde çalıştıkları her ay ilgili puantajları karşılığında belediye şirketi tarafından zamanından ödenmiş olan maaşlarına karşılık tahakkuk ettirildiği ve bordroya bağlanan miktarlar ile sınırlı bir ödemenin oluştuğu, ödemelerde gecikmeye dayalı faiz ödemesi veya iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınma gibi bir durumun bulunmadığı, ödemeye ilişkin hesaplamalarda 2021

bütçe yılına ilişkin personel giderleri oranlarında yasal sınırların aşılmadığı, maaşların zamanında ödenerek dönemsellik ilkesinin ihlal edilmediği ifade edilmiştir.

Bu kapsamda, bulgu metninde ifade edilen hususlar uyarınca işçi ücretlerinin ödeme aşamasından ziyade 2021 yılında ödenmesi gereken tutarlara ilişkin hesap yılını takip eden yılda tahakkuk oluşturulduğu ve söz konusu tahakkukun ödeme ile bağlantılı bir kavram olması nedeniyle ödemeden sonra tahakkuk kavramının işletilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla dönemsellik ilkesinin ihlal edildiği değerlendirilmektedir. Ayrıca, 630 Giderler Hesabı’nda yer alan personel giderleri üst sınırına ait dönem giderinin 2021 yılı mali tablolarında takip edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Mali tabloların Kamu İdaresinin giderlerinin gerçek durumunu yansıtmadığı; personel giderlerine ilişkin üst sınırın doğru hesaplanamadığı ve kamu hizmetlerinde aksama yaşanarak Kamu İdaresinin ek mali külfete katlanması gerekebileceği göz önünde bulundurulduğunda personel ücretlerine ilişkin giderlerin ait olduğu dönemde tahakkuk ettirilerek ödenmesi gerekmektedir.