Boğaziçi Üniversitesi tarafından destek verilen Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) incelendiğinde, yoğun bir şekilde masaüstü bilgisayar, diz üstü bilgisayar, tablet gibi elektronik cihazlar alındığı tespit edilmiştir.

Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (b) bendinde; “Bilimsel araştırma projesi: Tamamlandığında sonuçları ile alanında bilime katkı yapması, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlaması beklenen bilimsel içerikli, yükseköğretim kurumu içi ve/veya dışı, ulusal ve/veya uluslararası kurum ya da kuruluşların katılımlarıyla da yapılabilecek projeler ile bilim insanı yetiştirme ve araştırma altyapısı kurma ve geliştirme projelerini,

…

İfade eder” denilmiştir.

Adı geçen Yönetmelik’in “Bilimsel araştırma projelerinin seçiminde dikkate alınacak ilkeler” başlıklı 6’ncı maddesinde: “(1) Bilimsel araştırma projeleri, yükseköğretim kurumunun uzman elemanı bulunan her dal ile ilgili, ulusal bilim ve teknoloji politikalarına, ülkenin kalkınma planı hedeflerine, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararlarına veya yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun belirlediği bilim politikalarına uygun konulara öncelik verilerek değerlendirilir ve seçilir. Bilimsel araştırma projelerinin bilime, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal, sanatsal, kültürel gelişimine ve kalkınmasına katkı sağlaması esastır. … ” hükümlerine yer verilmektedir.

Mezkur Yönetmelik maddelerine göre; bilimsel araştırma projeleri tamamlandığında kendi alanında bilime katkı yapması, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlaması gerekmektedir.

Yıl içinde yürütülen bilimsel araştırma projeleri ve üniversitedeki taşınır kayıtları incelendiğinde; başta masa üstü ve dizüstü olmak üzere çok sayıda elektronik cihaz alımı yapıldığı görülmüştür. Üniversitenin mevcut taşınırları içerisinden ihtiyacın karşılanması yoluna gitmek yerine her proje için tekrar talep edilerek cihaz satın alma yoluna gidilmektedir. Çünkü proje kapsamında alınan, özellikle elektronik cihazlar kişisel kullanımda kalarak adeta temellük edilmektedir.

Üniversitenin taşınır kayıtlarındaki bilgisayar sayıları incelendiğinde 2021 yılı sonu itibariyle yaklaşık 6.828 adet masa üstü bilgisayar, 2.751 adet dizüstü bilgisayar ve 532 adet tablet ve 136 adet tümleşik bilgisayar olmak üzere toplamda 10.247 adet bilgisayar bulunduğu görülmektedir. Bu bilgisayarların 1.675 adedi Bilgisayar Laboratuvarlarında kullanılmaktadır.

Personel sayıları incelendiğinde ise, Üniversitede toplamda 940 akademik, (82’si yabancı uyruklu öğretim elemanı olmak üzere) 1.205 idari personel bulunmaktadır. 1.205 idari personelden hizmetli ve işçi kadroları çıkarıldığında yaklaşık 800 civarında idari personel üzerinde de bilgisayar bulunmaktadır.

BAP kapsamında;

2019 yılında; 69 Dizüstü, 27 Masaüstü, 3 Tümleşik, toplamda 99,

2020 yılında; 115 Dizüstü, 50 Masaüstü, 5 Tümleşik, toplamda 170,

2021 yılında; 96 Dizüstü, 35 Masaüstü, 4 Tümleşik, toplamda 135,

Adet olmak üzere 3 yılda toplamda sadece BAP kaynağından 404 adet bilgisayar alınmıştır.

Sonuç olarak bazı akademisyenlerin üzerine 50-55 adede kadar sadece dizüstü ve 40 -

50 kadar masaüstü bilgisayar zimmetlendiği anlaşılmaktadır. Laboratuvarlarda kullanılan masaüstü bilgisayarlar düşüldüğünde dahi, kabaca bir hesapla bir personelin kullanımına ortalama 10 adet bilgisayar düştüğü görülmektedir.

5018 sayılı Kanun’un “Amaç” başlıklı 1'inci maddesi:

“Bu Kanunun amacı, kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin

yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemektir.” şeklindedir.

5018 sayılı Kanun’un “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8'inci maddesine göre her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar; kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu tutulmaktadırlar.

Kamu idaresi cevabında, elektronik cihazlar ve bilgisayarların araştırmanın en temel unsurları olduğunu belirterek, raştırmacıların bu cihazları talep etmesi durumunda, araştırmanın sağlıklı yürütülebilmesi için bu cihazlarının alımının zorunlu olduğu belirtilmiştir.

Bu gerekçelerin gayet makul olduğu kabul edilmekle birlikte, yine de kişi başı cihaz sayılarının takip edilip, kaynakların doğru bir şekilde kullanılmasına yönelik kontrol mekanızmalarnını kurularak takip edilmesi gerekmektedir.

Bütün bu nedenlerle BAP kapsamında yapılacak elektronik cihaz alımlarına özen gösterilmesi gerektiği düşünülmektedir.