Gelir Tarife Cetveli’nde evsel katı atık bertaraf bedeline yer verilmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15 inci maddesinde, katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak, belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde evsel katı atık tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıklar olarak tanımlanmıştır.

Aynı Kanunun “İzin Alma, Arıtma ve Bertaraf Etme Yükümlülüğü” başlıklı 11’inci maddesinin on ikinci fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları belirtilmiş, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı ve tahsil edilen ücretlerin, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından çıkarılan 02.04.2015 tarihli Resmi

Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Yönetmeliği’nin “Belediyelerin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 8’inci maddesinin üçüncü fıkrasında; Büyükşehir ilçe belediyelerinin; bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hükümlere uymakla, Yönetiminden sorumlu olduğu atıkların oluşumunun önlenmesi ve atık azaltımını da içeren atık yönetim planlarını hazırlamak ve Bakanlığa sunmakla, bu plan doğrultusunda çalışmaları yürütmek ve gerekli önlemleri almakla, Büyükşehir belediyesinin atık yönetim planlarının hazırlanmasına katkı sağlamakla, Belediye atıkları ile ilgili mevzuat kapsamında yönetiminden sorumlu olduğu atıkları kaynağında ayrı toplamak/toplattırmakla, aktarma istasyonuna taşımakla ve ikili toplama sistemi ile atık getirme merkezi kurmak/kurdurtmakla, toplanan atıklara ilişkin bilgi ve belgeleri Bakanlığa sunmakla, yönetiminden sorumlu olduğu atıkların yetkili olmayan kişiler tarafından toplanmasını, taşınmasını ve işlenmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirleri almakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır.

Bahse konu Yönetmeliğin “Atık Yönetimi Maliyetinin Karşılanması” başlıklı 17’nci maddesinde; atıkların yönetiminden kaynaklanan harcamaların, kirleten öder ilkesine göre, genişletilmiş üretici sorumluluğu kapsamındaki ve/veya atıkların yönetiminden sorumlu olan gerçek ve/veya tüzel kişiler tarafından karşılanmasının esas olduğu ifade edilmiştir.

İlgili madde hükmü gereğince; hizmetten yararlananlar harcamalara katılmakla yükümlü olduğundan, belediye meclisince katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretine ilişkin bir tarife belirlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Gelir Tarife Cetveli’nde evsel katı atık bertaraf bedeline yer verilmediği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, yaklaşık 10 yıldır düzenli olarak mevzuat hükümleri çerçevesinde hazırlanarak Belediye Meclisince karara bağlanarak Büyükşehir Belediyesine gönderilmesine karşın tarifeye esas bedellerin tahsil edilememesi nedeniyle Belediye bütçesinde her hangi bir açığa sebep olmamak adına gelir tarifesinde bu kaleme yer verilmediği bununla beraber evsel katı atık bertaraf bedelinin ASAT tarafından tahsil edilerek Belediye bütçesine aktarılmaya başlanması durumunda Belediyenin ilgili ay yapacağı meclis toplantısında görüşülerek gelir tarifesine alınmasının sağlanacağı ifade edilse de söz konusu bedelin gelir tarife cetveline alınması ilgili mevzuatın gereği olup ASAT tarafından tahsili beklendikten sonra tarifeye alınacağı şeklindeki yaklaşım isabetli değildir.

Belediyelere bir yetki ve imtiyaz olarak verilmiş olan evsel katı atıkların bertarafına

ilişkin yapılacak harcamalara, kirleten öder ilkesine göre, hizmetten yararlanan gerçek ve tüzel kişilerin katılımının sağlanması noktasında belediye meclisince evsel katı atık bertaraf bedeline ilişkin tarifenin belirlenmesi gerekmektedir.