İdare tarafından ihtiyaç sahiplerine yapılan ayni veya nakdi yardımların, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının düzenli olarak yapmış oldukları ayni veya nakdi yardımlar ile aynı kişiler üzerinde birleşmemesi için yapılması gereken kontrollerin eksik yapıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden,

kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”

5393 sayılı Kanun’un “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“…

sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır…” hükümleri yer almaktadır.

5216 sayılı Kanun’un “Büyükşehir belediyesinin giderleri” başlıklı 24’üncü maddesinin

j) bendinde;

“Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar.” denilmektedir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sosyal İşler ve Yardım Esasları Yönetmeliği’nin “Sosyal hizmetlere ilişkin genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin (c) bendinde;

“Sosyal hizmetler alanında faaliyet gösteren diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği tesis edilerek güç birliği sağlanır ve mevcut kaynaklara en verimli şekilde işlerlik kazandırılır.”,

Aynı Yönetmelik’in “Sosyal yardımlara ilişkin genel esaslar” başlıklı 5’inci maddesinin (ç) bendinde ise;

“Belediye aynî ve nakdî yardım faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlarla gerekli işbirliğini sağlayarak sosyal yardım faaliyetlerine bu kurum ve kuruluşların katkısını artırmak için çaba gösterir, gerektiğinde yapılacak yardımları koordine eder.” ifadesi yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesinin yaptığı sosyal hizmet veya yardımların, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yapmış oldukları sosyal hizmet veya yardımların aynı kişiler üzerinde birleşmemesi esas kılınmıştır. Bu hizmet veya yardımların aynı kişi veya kişiler üzerinde birleşmesinin engellenmesi için koordinasyon ve işbirliği kurulması görevi, Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca İstanbul Büyükşehir Belediyesine verilmiştir.

Yapılan incelemede, İdarenin ayni veya nakdi sosyal yardımda bulunduğu kişi veya kişilerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarından düzenli olarak ayni veya nakdi sosyal yardım alan kişi veya kişiler ile birleşmemesi için yaptığı mükerrerlik kontrollerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının tamamı için değil, sadece bazı kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde yapıldığı, dolayısıyla bir sistem dâhilinde yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile gerekli resmi yazışmaların yapıldığı, bu yazışmalar neticesinde E-Belediye Sosyal Yardım Modülüne erişim yetkisi alındığı ve modül aracılığıyla mükerrerlik kontrollerinin yapıldığı ifade edilmiştir. Ancak E-Belediye Sosyal Yardım Modülü tüm kamu kurum ve kuruluşlarının (örneğin İstanbul’daki ilçe belediyelerinin) yapmış oldukları sosyal yardımları kapsayacak düzeyde olmayıp sadece sisteme kayıtlı olan sınırlı sayıdaki kamu idaresinin yapmış oldukları yardımların mükerrerlik kontrolüne olanak sağlamaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin sosyal hizmetler alanında faaliyet gösteren diğer kamu kurum ve kuruluşlarını genel anlamda kapsayacak bir kontrol sistemi üzerinden mükerrerlik kontrolü sağlayarak sosyal faydanın İstanbul ilinde genele yayılmasını gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Netice olarak, İdarenin ihtiyaç sahiplerine yönelik yapmış olduğu düzenli sosyal hizmet veya yardımların, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yapmış oldukları düzenli sosyal hizmet veya yardımların aynı kişiler üzerinde birleşmesini engellemek amacıyla; kontrol, koordinasyon ve işbirliğini sağlaması gerekmektedir.