Anamur Belediye Başkanı ile Türkiye Yerel Yönetim Hizmetleri Kolu Kamu Görevlileri Sendikası (Türk Yerel Hizmet– Sen) Genel Başkan Yardımcısı arasında, 03.12.2019 gün ve 2019/44799459-94 sayılı Meclis Kararına istinaden, 19.12.2019 tarihinde imzalanan 01.01.2020-31.12.2021 yürürlük tarihli Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’nin incelenmesi sonucunda; sözleşmenin konusuna girmeyen düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

Anayasa’nın 128’inci maddesi 2’nci fıkrasında;

“Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010-5982/12 md.) Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır. Denilmiştir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 15’inci maddesinde, belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği belirtilmiştir. Ödenebilecek aylık tutarın, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçemeyeceği ve anılan Kanun’da öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenebileceği hüküm altına alınmıştır.

4688 sayılı Kanun'un “Mahalli İdarelerde Sözleşme İmzalanması” başlıklı 32’nci maddesinde ise belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlar içinde tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bu nedenle sosyal denge tazminatı sözleşmesini, toplu sözleşme gibi değerlendirmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında hükümler koymak mümkün değildir.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümleri uyarınca 2020 ve 2021 yılları için kamu görevlilerinin geneline ve hizmet kollarına yönelik gerçekleştirilen toplu sözleşme görüşmelerinde taraflar arasında toplu sözleşme

imzalanamaması üzerine konu, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na intikal ettirilmiştir. Söz konusu Kurul da 28.08.2019 gün ve 2019/1 sayı ile Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı vermiştir.

Genel Hükümler başlıklı birinci kısmın 1’inci maddesi 2’nci fıkrasında “Bu Kararda düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunur” denilmiştir.

Söz konusu Karar’ın “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Mali ve Sosyal Haklar”ı düzenleyen dördüncü bölümünde ise, Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’ne ilişkin olarak, ödenebilecek aylık tavan tutarının hesabı belirtilmek suretiyle, kararda belirtilen kriterlere göre, kamu görevlilerine farklı tutarlarda ödeme yapılabileceği belirtilmiş, başkaca bir unsura da yer verilmemiştir.

Ancak Belediye ile yetkili Sendika arasında imzalanan sosyal denge tazminatı sözleşmesi incelendiğinde;

• İşverenin Hak ve Yükümlülükleri,

• Sendika İle Üyelerinin Hak ve Yükümlülükleri,

• Başvuruların Cevaplanması,

• Sosyal Çalışmalarda Yardımcı Olmak,

• Sosyal Haklar,

• Çalışanlarla İlgili Bildirimler,

• Sendika Yönetici ve Temsilcilerinin Sendikal Çalışması ve Güvencesi,

• Sendika ve Şubelerinin Çalışanlar Adına Yetkisi,

• Çalışanların Eğitimi,

• Hafta Sonu ve Tatil Günleri Çalışması, Şeklinde hükümler konulduğu görülmüştür.

Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’ne, sosyal denge tazminatı tutarının belirlenmesi dışında herhangi bir hüküm konulmasının, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine uygun olmadığı değerlendirilmektedir.

İdare tarafından Başkanlığımıza sunulan yanıtta, mevzuata aykırılıkların, yeni sözleşme döneminde dikkate alınarak ilgili hususlara dikkat edileceği bilgisi verilmiştir.